تحلیل محدودیت‎های اراضی و تعیین درجه تناسب آن ها برای کشت غلات در اراضی تحت کشت آبی کشور

طبقه‎ بندی تناسب اراضی یک روش مدیریتی مفید برای اطمینان از استفاده برنامه‎ریزی شده و پایدار اراضی کشاورزی با توجه به پتانسیل‎هایشان است. بنابراین اراضی دشت‎های آبی کشور طی سالهای 1395 تا 1400برای گندم، جو، ذرت‎دانه‎ای، برنج و تریتیکاله مورد ارزیابی تناسب اراضی قرار گرفت. نتایج مشخص کرد که برای کشت گندم، 1/4 میلیون هکتار ازاراضی در کلاس بسیارمناسب (S1)،2/08میلیون هکتار در کلاس تناسب متوسط (S2)،1/4 میلیون هکتار در کلاس تناسب بحرانی (S3)،اراضی به مساحت 524 هزار هکتار در کلاس نامناسب درحال حاضر (N1) و 503 هزار هکتار در کلاس نامناسب دایمی (N2) می‎باشند.در مورد جو، حدود 1/3 میلیون هکتار در کلاسS1،م2.2میلیون هکتار در کلاس S2 و اراضی کلاس S3 به مساحت 1/3 میلیون هکتار، حدود 501 هزار هکتار در کلاس N1 و 489 هزار هکتار در کلاس N2، قرار گرفته است. حدود 39 هزار هکتار برای ذرت دانه ‎ای در کلاس S1، م1/1میلیون هکتار در کلاسS2، اراضی کلاسS3 به مساحت 1/6 میلیون هکتار، 853 هزار هکتار در کلاس N1 و 999 هزار هکتار در کلاس N2 قرار گرفته ‎اند. برای کشت برنج، 310 هزار هکتار در کلاس S2، اراضی کلاس S3 به مساحت 5/1 میلیون هکتار، 877 هزار هکتار در کلاس N1 و 949 هزار هکتار در کلاس نامناسب N2 قرار دارند. اراضی به وسعت 127 هزار هکتار برای تریتیکاله در کلاس S1، حدود 549 هزار هکتار در کلاس S2، اراضی کلاس S3 به مساحت 325 هزار هکتار، حدود 97 هزار هکتار در کلاس N1 و 83 هزار هکتار در کلاس N2 قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل آماری داده‎ ها نشان داد که تفکیک کلاس‎های تناسب اراضی برای همه محصولات دارای دقت قابل قبول می‎باشد. عمده‎ترین مشخصه‎های محدودکننده؛ بافت، شوری/قلیاییت، شیب، زهکشی و در برخی مناطق مشخصه‎های اقلیمی می‎باشد. با توجه به متمایز شدن اراضی مناسب از نامناسب، به کارگیری نتایج می‎تواند در جهت برنامه‎ریزی درست برای بهره‎برداری و تولید پایدار موثر باشد.