مروری بر مبانی و کاربرد شاخص اتصال رسوبی در مطالعات فرسایش خاک

شناسایی مناطق تولید رسوب، الگوهای تحویل آن از منابع تولید به شبکه انتقال و در نهایت نهشتن آن در مخازن، برای مدیریت فرسایش خاک ضرورت دارد. واژه اتصال توصیف کننده ارتباط بین منابع تولید رواناب و رسوب در سراب حوزه های آبخیز و مخازن مربوطه در پایاب است. بر اساس نوع رویکرد، دو نوع اتصال ساختاری و کارکردی وجود دارد. شاخص اتصال رسوب (IC) از پرکاربردترین شاخص ها برای کمی سازی اتصال رسوب است. انتخاب عامل وزنی یکی از موضوعات چالش برانگیز در محاسبه IC است و متناسب با شرایط هر منطقه، ویژگی های سطح خاک و داده های موجود، انتخاب می شود. این پژوهش با هدف بررسی، مرور و تحلیل مطالعات گذشته در زمینه IC انجام شد تا بتوان بر مبنای آن نگاهی جامع به شیوه های کمی سازی اتصال رسوب داشت و رهیافت های مناسب تر را برای تحقیقات آینده در این زمینه معرفی کرد. در این مطالعه 90 مرجع در رابطه با ابعاد مختلف IC مرور شده است. بررسی 25 پژوهش روی عامل وزنی IC منتشر شده در بازه زمانی سال های 2008 تا 2022 نشان داد که دو متغیر عامل C مدل USLE و زبری سطحی، به ترتیب با 31 و 25 درصد فراوانی، بیش ترین کاربرد را به خود اختصاص داده اند. با توجه به نتایج این پژوهش، بررسی اتصال رسوب با در نظر گرفتن همزمان اتصال ساختاری و کارکردی در مقیاس های زمانی متفاوت، پیشنهاد می شود. در نتیجه با شناخت بهتر IC، می توان از آن به عنوان ابزاری برای مدیریت پایدار آبخیزها استفاده کرد.