تحلیل پدیده «ترجمه ضمنی» در رجال نجاشی؛ گونه ها و دستاوردها

هنگام کاوش‌های راوی‌شناسانه در منابع رجالی و فهرستی، با سه گونه داده رجالی مواجهیم: اطلاعات رسمی، داده‌های جانبی و ترجمه ضمنی. پژوهش رجالی کامل و کارآمد، واکاوی هر سه گونه داده‌ راوی‌شناسانه را می‌طلبد، که در میان آنها، تحلیل پدیده «ترجمه ضمنی، در کتاب رجال نجاشی»، محور این نوشتار قرار گرفته است. با گردآوری کاربست‌های این پدیده در این کتاب و دلالت‌سنجی و تحلیل آن، چنین به‌دست می‌آید که نجاشی، ترجمه ضمنی راوی را معمولا زمانی به‌کار بسته است که سه پیش‌شرط: وابستگی خویشاوندی، راوی بودن، و مولف نبودن، محقق شود. بررسی پدیده ترجمه ضمنی، هم دستاوردهای توصیفی را در محورهای توثیق، مدح، تضعیف و طبقه روایی به‌دنبال دارد و هم دستاوردهای تحلیلی، چون: اثبات وجود ناقلان شفاهی احادیث در عصر صادقین و توثیق غیرصاحبان کتاب‌حدیثی را نتیجه می‌دهد.