بررسی ایمان از منظر اصحاب حدیث و ابن تیمیه

از سده های نخستین، ایمان و مسایل آن کانون توجه متکلمان، فقها و اهل حدیث بوده است. عموم متکلمین و فقها تصدیق قلبی همراه با اقرار زبانی را در تحقق ایمان کافی می دانند.در مقابل، اهل حدیث علاوه بر دو شرط مذکور عمل را در تحقق ایمان شرط دانسته اند. ابن تیمیه با ادعای پیروی از علمای سده نخستین، ضمن پذیرش تعریف اصحاب حدیث در مسیله شرطیت و جزییت عمل، قایل به تفصیل در اعمال شده است. وی با تفسیری نو از اقوال سلف، مخالفان خویش را اهل بدعت و در مواردی خارج از دین دانسته است. او معتقد است برخی از اعمال، ضمن «افعال کفری» بوده و اصل ایمان را از بین می برند، برخی از اعمال، مانند «گناهان کبیره» کمال ایمان واجب را از بین می برند و برخی از اعمال، مانند «اماطه عن الطریق» کمال ایمان مستحب را از بین می برند.
اثر پیش رو با جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و تحلیل محتوا، بر این باور است که دیدگاه ابن تیمیه فی الجمله صادق است؛ زیرا علمای اسلام در مسیله مذکور مخالفان خویش را از دایره اسلام خارج ندانسته و برای برخورد تغلیظی با آنان عنوان مرجیه و اهل بدعت را بر آنان اطلاق می کرده اند.