بررسی نسبت دموکراسی و توحید حاکمیت از دیدگاه اسلام گرایان معاصر

همه اسلام گرایان به اصل توحید حاکمیت معترف اند؛ لکن در نسبت سنجی رابطه دموکراسی با آموزه های اسلام، منازعات و چالش های مهمی میان آنها رخ داده است. برخی از اسلام گرایان، مطلق دموکراسی را ناقض توحید حاکمیت دانسته اند و برخی دیگر، ضمن نفی دموکراسی غربی، از امکان جمع میان روش دموکراسی با توحید حاکمیت، سخن گفته اند. واکاوی این منازعه این نتیجه را به دست می دهد که اختلاف، زاییده ابهام در مفهوم دموکراسی است. گروه های وهابیت، القاعده و داعش بر این باورند که سکولاریسم، انسان محوری و قبول بی قیدوشرط خواست اکثریت، به مثابه رکن، جوهر و ذاتی دموکراسی اند و پیراستن و انفکاک آنها از دموکراسی امکان پذیر نیست؛ بنابراین دموکراسی، متعین در نسخه دموکراسی غربی است و دموکراسی اسلامی امکان پذیر نیست. در مقابل برخی از اسلام گرایان گفته اند: مشارکت و نقش آفرینی مردم در حکومت، جوهر دموکراسی است و هیچ یک از سه عنصر مذکور در موضوع له دموکراسی اخذ نشده است؛ بنابراین، دموکراسی غربی صرفا مصداقی از دموکراسی است. درنتیجه باید گفت، ابهام در مفهوم دموکراسی، منشا اختلاف و منازعه لفظی و غیر حقیقی اسلام گرایان در نسبت سنجی رابطه دموکراسی با توحید حاکمیت شده است.