نقش کیتوزان بر کاهش اثرات تنش شوری از طریق آنتی اکسیدان های آنزیمی و غیر آنزیمی در گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.)

خرفه (Portulaca oleracea L.) یک گیاه دارویی از خانواده Portulacaceae است که نقش حفاظتی در برابر آسیب های کبد، هپاتیت ویروسی، دیابت و سرطان دارد. تنش شوری از مهم ترین عوامل محدودکننده رشد و نمو گیاهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. کیتوزان یک الیسیتور زیستی و از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونه های قارچی می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات تنش شوری و کیتوزان روی شاخص های فیزیولوژیکی و پارامترهای رشد گیاه خرفه بود. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. بدین منظور گیاه خرفه تحت تیمار های مختلف شوری (0، 25 و 35 دسی زیمنس برمتر) و کیتوزان (0، 2/0 و 4/0 گرم در لیتر) قرار گرفت. گیاهان بعد از اعمال تیمار برداشت شدند. پارامترهای مختلف مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی برای تیمارهای مختلف بررسی شد. نتایج نشان داد که با توجه به گوشتی و شور پسند بودن گیاه خرفه، سطح شوری 25 دسی زیمنس برمتر رشد مساعد و سطح شوری 35 دسی زیمنس برمتر کاهش رشد را در گیاه خرفه نشان داد. شوری باعث افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز، پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز و فلاونویید شده و محتوای آنتوسیانین را کاهش می دهد. تیمار هم زمان شوری و کیتوزان باعث افزایش رشد، محتوای فنل، فعالیت پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز شده و فعالیت آنزیم کاتالاز را و محتوای آنتوسیانین را کاهش می دهد. در این پژوهش کیتوزان نقش بهبود دهنده ای در شرایط تنش ایفا کرده است. با توجه به روند رو به رشد اراضی شور در کشور، استفاده از الیسیتورها به خصوص کیتوزان به عنوان پلیمر زیستی کاهش دهنده آثار تنش شوری در گیاه خرفه، حایز اهمیت می باشد.