تاملی در همانندی مفهوم غرر و عدم تقارن اطلاعات در عقد بیمه و ضمانت اجرای آن

امروزه، عدم تقارن اطلاعات به‌مثابه عدم برابری اطلاعات نزد دو طرف و طبعا جهل احدی از آن‌ها در خصوص اموری مربوط به قرارداد، به‌عنوان یک واقعیت در قراردادها وجود دارد. این جهل نسبی یکی از طرفین قرارداد، طیف گسترده‌ای از خفیف تا قوی دارد. از منظر فقه اسلامی، عدم تقارن اطلاعات شدید، اقتصاد قرارداد و نظم بنیان‌گذارده شده توسط اراده طرفین را دچار اختلال نموده و با ضمانت اجرای غرر مواجه می‌نماید. در این مقاله با اتکا بر منابع کتابخانه‌ای و با رویکرد تحلیلی- توصیفی، سعی بر تبیین و تمیز دو مفهوم عدم تقارن اطلاعات و غرر و نیز ضوابط شناسایی آن در عقد بیمه گردیده است. عقد بیمه از این منظر محور قرارگرفته است که از سویی به جهت ماهیت قرارداد، اطلاعات در آن اهمیت دو‌چندانی دارد و از سوی دیگر شبهه غرری بودن در خصوص آن مطرح‌شده که با توجه به ماهیت مسامحه‌ای آن و درج جهل مزبور در ذات قرارداد با علم و قصد طرفین به شبهه مزبور پاسخ داده شده است، اما نکته ظریف در این خصوص اینکه، ماهیت مسامحه‌ای عقد بیمه، منجر به این امر نخواهد گردید که هرگونه جهل و عدم تقارن اطلاعاتی در قرارداد پذیرفته‌شده و غرر در آن مصداق نیابد.