اثر متانول بر عملکرد، انتقال ماده خشک و فرایند پر شدن دانه گندم (.Triticum aestivum L) تحت شرایط قطع آبیاری

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی متانول بر عملکرد، مولفه های پر شدن دانه و انتقال ماده خشک گندم تحت شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (آبیاری کامل به عنوان شاهد، قطع آبیاری در50 درصد مراحل سنبلهدهی و آبستنی به ترتیب به عنوان محدودیت ملایم و شدید آبی بر اساس کد 55 و 43 مقیاس BBCH) و محلول پاشی متانول در چهار سطح (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد و محلول پاشی 10، 20 و 30 درصد حجمی متانول) بود. نتایج نشان داد بیش ترین سهم انتقال ماده خشک از اندام های هوایی (20.52 درصد) و مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه (42/16 درصد) در قطع آبیاری در مرحله آبستنی و عدم محلول پاشی به دست آمد. بیش ترین طول دوره و دوره موثر پرشدن دانه (به ترتیب 33.62 و 29.33 روز) در شرایط آبیاری کامل و در سطوح بالای متانول (30 درصد حجمی) و کم ترین آن در عدم محلول پاشی و تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی به-دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که یک افزایش 46.98، 194.17، 37.54، 69.82 و 15.96 درصدی به ترتیب در عملکرد دانه، شاخص سطح برگ، شاخص کلروفیل، میزان فتوسنتز جاری و سهم این فرآیند در عملکرد دانه در محلول پاشی 30 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل نسبت به عدم محلول پاشی در شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی وجود داشت. بر اساس نتایج این بررسی به نظر می رسد محلول پاشی متانول می تواند به عنوان یک روش مناسب برای افزایش عملکرد دانه در شرایط محدودیت آبی به کار برده شود.