مقایسه مدل های زمان تا رویداد و رگرسیون غیرخطی در تجزیه و تحلیل داده های جوانه زنی

امروزه مطالعات گسترده ای در زمینه اثر تیمارهای مختلف بر جوانه زنی بذرها در گیاهان زراعی، باغی و غیره انجام می شود. روش های مختلفی برای محاسبه پارامترهای مربوط به جوانه زنی ارایه گردیده است که استفاده از رگرسیون غیر خطی متداول تر است. هر چند که در سال های اخیر مدل های مختلفی برای این روش معرفی گردیده است اما ایرادات اساسی در ساختار و نتایج آن باعث شده تا محققین به  دنبال روش هایی با دقت و صحت بالاتر باشند. هدف از این پژوهش معرفی مدل زمان تا رویداد  و مقایسه کارایی آن در شرایط و آزمایش های مختلف با مدل رگرسیون غیر خطی می باشد.

 مواد و روش ها:

 در این پژوهش از مشاهدات مربوط به 4 آزمایش  اثر سیانید پتاسیم بر جوانه زنی بذرهای گردو، اثر تنش شوری بر جوانه زنی بذرهای گندم، اثر تنش خشکی بر جوانه زنی بذرهای ذرت و اثر دما بر جوانه زنی بذرهای پنبه استفاده گردید. روش های رگرسیون غیر خطی و زمان تا رویداد بر پایه مدل گامپرتز به مشاهدات برازش داده شد و به کمک روش مونت کارلو نتایج این دو مدل مورد ارزیابی قرار گرفت.

  یافته ها:

  بر پایه شاخص های ضریب تعیین و میانگین مربعات خطا هر دو روش برازش مناسبی به مشاهدات داشتند. هر چند که پارامترهای جوانه زنی بذرها در هر دو مدل تقریبا برابر براورد شد اما انحراف معیار پارامترها در رگرسیون غیرخطی به مراتب کمتر از مشابه آنها در روش زمان تا رویداد بود، به جز در مواردی که بذرهای جوانه نزده در انتهای بازه زمانی آزمایش وجود نداشت که در این حالت نتایج کاملا یکسان بود.  روش مونت کارلو نتایج حاصل از مدل زمان تا رویداد را مورد تایید قرار داد و کم براوردی روش رگرسیون غیرخطی را در براورد انحراف معیار پارامترها آشکار کرد.

 نتیجه گیری:

 به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که مدل زمان تا رویداد می تواند به عنوان یک مدل مناسب در مطالعات مربوط به جوانه زنی بذرها در شرایط و تیمارهای مختلف به کار گرفته شود. این مدل نه تنها براوردهای دقیقی برای پارامترهای مربوط به جوانه زنی ارایه می دهد بلکه انحراف معیار پارامترها که نقش تعیین کننده ای در استنباط آماری در مورد پارامترها دارد را با دقت بالا براورد می کند. وجود بسته drc در نرم افزار R باعث شده که امکان برازش مدل های مختلف زمان تا رویداد پارامتری فراهم گردد.