شناسایی شاخص های موثر بر تولید و مصرف نانوسلولز در ایران با استفاده از روش دلفی

نانوسلولزها با توجه به پتانسیل بالقوه در رشد اقتصادی مورد توجه برخی کشورها قرار گرفته است. بطورکلی با دو روش بالا به پایین (نانوسلولزگیاهی) و پایین به بالا (نانوسلولز باکتری) تولید می شوند. این ماده ی ارزشمند کاربرد فراوانی در فناوری صنایع مختلف دارد. صنعت نانوسلولز در ایران با توجه به اینکه در مرحله ی تحقیق و توسعه قرار دارد هنوز بازار و صنعت آن بخوبی شکل نگرفته و بررسی عوامل موثر بر بازار عرضه و تقاضای آن اهمیت داشته و از اهداف این پژوهش است.

نانوسلولز با چالش هایی در بخش تولید و مصرف مواجه است که با استفاده از روش دلفی معیارها و زیرمعیارهای بسیار مهم موثر در تولید و مصرف آن شناسایی گردید و 10 پرسشنامه براساس روش دلفی با طیف لیکرت طراحی که این نوع پرسشنامه دارای معیارها و زیرمعیارهایی بوده و هریک از گزینه ها دارای6 معیار امتیازدهی خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد می باشد و به خبرگانی از جمله اساتید متخصص دانشگاهی و شرکت های تولیدی و فناوری خصوصی و دانش بنیان در سه مرحله (یا سه راند) ارایه و تکمیل شد تا وضعیت تولید و مصرف نانوسلولز و عوامل موثر بر آن ها با استفاده از روش دلفی بررسی و تحلیل گردد.

نتایج حاصله در معیار " مواد اولیه و محصول" از بین 11 زیرمعیار مهم در راند اول 2 زیرمعیار (توسعه رویکرد - دسترسی به مواد اولیه داخل و خارج استان) که میانگین آنها کمتر از 3 بودند حذف گردیدند و در راند دوم و سوم 9 زیرمعیار باقی ماند. در معیار " اقتصادی و بازاریابی و فروش" از بین 13 زیرمعیار مهم در راند اول 4 زیرمعیار (رضایت مشتری - سیستم فروش - فرصت های صادراتی - هزینه حمل ونقل) با میانگین کمتر از 3 حذف گردید و در راند دوم و سوم 9 زیرمعیار باقی ماند. در معیار "رقابتی و زیرساختی" از بین 9 زیرمعیار مهم در راند اول 2 زیرمعیار(قدرت خرید عرضه کنندگان نانوسلولز - قدرت تخفیف عرضه کنندگان نانوسلولز) با میانگین کمتر از 3 حذف و در راند دوم و سوم 7 زیرمعیار باقی مانده و نیز در معیار " فنی انسانی" از بین 10 زیرمعیار مهم در راند اول 3 زیرمعیار (وجود مراکز آموزشی، دانشگاهی و فنی حرفه ای - تسهیلات زندگی و رفاهی نیروی انسانی - مدیریت منابع انسانی) با میانگین کمتر از 3 حذف و در راند دوم و سوم 7 زیرمعیار باقی ماندند. پایایی آلفای کرونباخ راند اول 825/0 و راند دوم 815/0 و راند سوم 845/0 بوده است.

شاخص های موثر بر تولید و مصرف نانوسلولز در سه مرحله پرسشنامه پرشده توسط خبرگان طی تجزیه و تحلیل معنادار بوده و همچنین در این پژوهش ضریب هماهنگی کندال در راند دوم و سوم 57/0 می باشد و حاکی از موثر بودن این عوامل بر تولید و مصرف نانوسلولز در ایران می باشد و در فرایند تولید و بازاریابی و عرضه فراورده های نانوسلولزی این عوامل مهم و موثر بایستی مدنظر قرار گیرند.