بررسی وجه و وجه نمایی و تشریح آن در زبان فارسی

وجه نمایی، مفهومی معنایی است که نیت و نگرش گوینده را در مورد وضعیت گزاره بیان می کند.وجه نیز از جمله ابزارهایی است که توسط وجه نمایی به خدمت گرفته می شود.در منابع دستور سنتی زبان ها،فعل را حداقل شامل سه و حداکثر شش وجه دانسته اند.همه این منابع سه وجه اخباری، التزامی و امری را پذیرفته و برخی، وجوه دیگری مانند مصدری، شرطی، و صفی و دعایی را نیز ذکر کرده اند؛ اما در این منابع ذکر نشده است که این دسته بندی برپایه چه اصلی صورت گرفته و ملاک انتخاب وجه فعل در جملات مختلف چیست.در این مقاله از جدیدترین دسته بندی وجه و مفهوم وجهیت بحث و به تفاوت این دو با یکدیگر در زبان فارسی پرداخته شده است.همچنین با توجه به تعاریف وجوه اخباری، التزامی و امری، به این نکته دست یافته شده که در همه وجوه، نگرش گوینده نسبت به وقوع و یا عدم وقوع فعل در انتخاب وجه دخیل است، زیرا اساسا وجه نشان دهنده میزان قاطعیت گوینده در مورد اجرای گزاره، به ویژه فعل است.برای هر سه وجه به عنوان معنای مرکزی در »احتمال وقوع« می توان معنای مرکزی نظر گرفت. بنابراین میتوان برای وجه فعل پیوستاری در نظر گرفت که در یک سوی آن رخداد فعل حتمی است و در سوی دیگر غیر محتمل است.