تفسیر ساختاری از مبانی فلسفی «نظام فیض» به عنوان یکی از عوامل حرکت ساز بر بازیابی آرایه اسلیمی در عصر عباسیان

مقاله بابیان این فرضیه که حرکت «ساختار ساختارها» عاملی بر جنبش ریزساختارهای تابعه و نظاماتی مانند آرایه های معماری است؛ به تفسیر موضوع می پردازد. برای این منظور، ضمن بررسی دوران زمامداری عباسیان، به عنوان عصری که حرکت ساختار ساختارها به حد مطلوبی از شکوفایی رسید؛ به نمودهایی از ساختارهای شکوفا در این عصر همچون فلسفه و نظامات آن، به طور خاص «نظام فیض» می پردازد. هدف این تحقیق، تفسیر و بررسی نظام فلسفی فیض در قالب ساختاری محرک بر ریزساختارها و اختصاصا به عنوان عاملی بر بازیابی اسلیمی است. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال است که آیا رابطه ای بین مبانی فلسفی نظام فیض و آرایه اسلیمی قابل کاوش است؟ روش پژوهش، تاریخی-تفسیری است که در قالب استنباطی از نوع داده بنیاد به بیان موضوع می پردازد. داده های مورد استناد به صورت اسنادی و مروری، جمع آوری شده اند. نظام استدلال پژوهش، استقرایی-قیاسی است. الزام به شناخت جنبه های نظری، عملی و ساختاری رواج دهنده اسلیمی در عصر عباسیان به عنوان ضرورت اجرایی این تحقیق در نظر گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان داد که شکوفایی ساختار ساختارها، عامل بر جنبش ساختارهای تابعه است. هنر و به طور خاص آرایه های معماری هم به عنوان یک ریزساختار متاثر از کلان ساختارها، به تاسی از نظامات مختلف به تکاپو و حرکت می آیند. منشا اسلیمی در عصر عباسیان که بر دو ریشه پالمت و ساسانی قابل تمییز است، دارای شباهت هایی از جنبه های جوهری، صدوری و حرکتی با نظام فلسفی فیض است؛ که نتایج این تحقیق در سه مقام حرکتی به آن ها می پردازد. نهایتا، این مقاله بیان می کند یکی از دلایل بازیابی اسلیمی در عصر عباسیان می تواند متاثر از حرکت سایر نظامات و ساختارها، بالاخص نظام فیض، به عنوان عاملی صورت ساز و حرکت آفرین در نظام اسلیمی بوده باشد. این موضوع با ارایه سه قالب فرمی در صورت اسلیمی تفسیر می گردد.