سیر آفاقی و برداشت های عرفانی مولوی از آن در فیه مافیه

اهل عرفان اساسا با دو دیدگاه به جهان می‎نگرند: یکی دیدگاه آفاقی است و دیگری، دیدگاه انفسی. عارف در دیدگاه آفاقی وجود مطلق خداوند را در آیینه هستی می‎بیند. او در سیر آفاقی خود نه‎تنها با چشم سر به مشاهده مناظر جهان ظاهر می‎نشیند، بلکه با چشم دل در پس پرده موجودات به مشاهده حقیقت آفرینش می‎پردازد. از نگاه مولوی، تمامی کاینات و اجزای آن در حال تحول و حرکت پیوسته هستند. او در آثارش به مقوله سیر آفاقی و انفسی که در ادبیات عرفانی جایگاه مهمی دارد، توجه نشان داده و آن ها را در‎هم‎تنیده معرفی کرده ‎است. مولانا در فیه‎ ما‎‎‎فیه سیر آفاق را مقدمه سیر انفس دانسته و با مطرح‎کردن برداشت‎های عرفانی خود از سیر آفاقی و عناصر آن، سیر انفسی را که همان شناخت حقیقت است، متذکر می‎شود. در این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه‎ای و به شیوه توصیفی-تحلیلی، موضوع سیر آفاقی و تفسیر‎‎های مولوی از آن در فیه‎ما‎فیه بررسی شده است. یافته‎ های پژوهش نشان می‎دهد که در فیه‎ ما‎‎فیه سیر آفاقی و اجزای آن، نقش مهمی در تبیین آموزه ‎های عرفانی مولانا دارد و بخش قابل‎ توجهی از مثال‎‎ها و تمثیل‎هایی که در این کتاب و در جهت ملموس کردن معانی عرفانی و شناخت راه حق مطرح شده، مربوط به سیر و سفر است.