تحلیلی بر وضعیت طبقه متوسط در ایران بعد از انقلاب

انقلاب 1357 ایران تغییراتی را در ساختار طبقاتی جامعه ایجاد کرد و شکلی از تحرک طبقاتی را برانگیخت. به نظر می رسد در این فرایند، لایه هایی از طبقات اجتماعی اهمیت محوری تری برای حکومت تازه تاسیس پیدا کردند و نوع تعامل نظام حکم رانی با طبقات اجتماعی مختلف متفاوت بوده است. طبقه متوسط، بواسطه تکثر درونی و کنشگری خاص خود، که در فرایند انقلاب نقش فعالی ایفا کرد، در دوره پساانقلابی فراز و فرودهای خاص و نستبا متفاوتی را تجربه کرده است که مقاله حاضر به بررسی آن می پردازد.در اینجا طبقه متوسط با معیارهای اقتصادی، تحصیلات، و اشتغال سنجش می شود و برای دستیابی به این هدف از تحلیل اسنادی استفاده شده و داده های موردنیاز از گزارش های رسمی سازمان ها، بویژه مرکز آمار ایران، بدست آمده اند.براساس یافته ها حجم طبقه متوسط در ایران پساانقلاب، در ابعاد مختلف افزایش داشته که این امر محصول نوسازی پس از جنگ، اصلاحات و گسترش آموزش عالی بوده است. در این میان طبقه متوسط جدید، که دارای ارزش های نوگراتر است، بیش از بخش سنتی آن، که یکی از پایگاه های اجتماعی حاکمیت به شمار می رود، رشد داشته است. رشد آن از یک سو و بی توجهی به مطالبات آن از سوی دیگر تضادهایی را در رابطه بین حاکمیت و این طبقه شکل داده است.