امکان‏سنجی کشت زعفران و استخراج مواد موثره آن در نقاط مختلف استان لرستان

این مطالعه به منظور بررسی سازگاری گیاه دارویی زعفران و همچنین تغییر در ترکیبات اسانس آن در نقاط مختلف استان لرستان انجام شد. آزمایش در سال زراعی 1398-1399 به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه 12 شهرستان‏های مختلف استان لرستان شامل خرم‏آباد، بروجرد، دورود، کوهدشت، ازنا، الیگودرز، سلسله، دلفان، الشتر، پلدختر، دوره چگنی و رومشکان تیمارهای آزمایشی بودند. نتایج نشان داد اثر تیمار مکان بر وزن تر گل، وزن تر کلاله، وزن خشک کلاله، نسبت وزن تر کلاله به وزن تر گل، حداکثر رطوبت و ترکیبات فرار، سافرانال، کروسین و پیکروکروسین در سطح احتمال یک درصد معنی‏دار شد. مقایسه میانگین های تیمار آزمایشی نشان داد از 12 شهرستان مورد مطالعه میزان تولید زعفران فقط در 4 شهرستان بروجرد، ازنا، خرم‏آباد و سلسله اقتصادی بود. از بین این چهار شهرستان بیشترین میزان عملکرد گل (66/79 گرم در متر مربع)، وزن تر کلاله (77/6 گرم در متر مربع)، وزن خشک کلاله (13/1 گرم در متر مربع) و نسبت کلاله به گل (085/0) در زعفران کشت شده در شهرستان ازنا حاصل گردید. همچنین نتایج نشان داد بالاترین میزان سافرانال اسانس در زعفران کشت شده در شهرستان دورود به میزان حداکثر جذب 54 حاصل گردید. همچنین بیشترین میزان کروسین (حداکثر جذب 5/343) و پیکروکروسین (حداکثر جذب 144) به دست آمد. شهرستان بروجرد و دورود جزو شهرستان‏ها معتدل استان هستند و شهرستان ازنا جزو شهرستانهای سرد استان لرستان هستند. بر این اساس‏ می‏توان نتیجه گرفت که برای حصول بالاترین میزان عملکرد بایستی زعفران را در شهرستان سرد ازنا کشت نمود ولی جهت دستیابی به بالاترین میزان ترکیبات مهم در اسانس می‏توان زعفران را در شهرستانهای معتدل استان مانند بروجرد و دورود کشت نمود.