برآورد ارزش اصلاحی صفات مورفوفیزیولوژیک ژنوتیپ های ذرت (.Zea mays L)با استفاده از روش BLUP

اطلاع از نحوه عمل و میزان اثر ژن ها، لازمه دستیابی به ارقام گیاهی با بازدهی بالا است. در این راستا فناوری نشانگرهای مولکولی نیاز به اطلاع از شجره ژنوتیپ ها جهت برآورد ماتریس خویشاوندی مورد نیاز برای برآورد ارزش های اصلاحی ژنوتیپ ها را تامین می کند. در این تحقیق، 97 ژنوتیپ ذرت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تکرار از نظر 17 صفت زراعی در سال 1395 در دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه مورد ارزیابی قرار گرفتند. پروفیل مولکولی ژنوتیپ های ذرت با استفاده از 16 آغازگر ISSR ارزیابی شده و در مجموع 78 مکان چندشکل تکثیر شدند. آغازگرهای UBC825 و UBC811 به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد مکان چندشکل را تکثیر کردند. ارزش اصلاحی ژنوتیپ های ذرت در ارتباط با هر یک از صفات مورد مطالعه به روش بهترین پیش بینی نااریب خطی (BLUP) در قالب مدل خطی مخلوط (MLM) با استفاده از ماتریس خویشاوندی (Kiniship) محاسبه شده بر اساس داده های مولکولی، برآورد شد. با در نظرگرفتن ارزش های اصلاحی برآورد شده برای صفات مورد مطالعه، ژنوتیپ های P10L5، P16L6 Kahia، 14*89، OH43/1-42 و P10L7 دارای بالاترین رتبه بودند. ژنوتیپ 163*/6/15 تنها ژنوتیپ گروه ششم، دارای ارزش اصلاحی مثبت و بالا برای نسبت سطح برگ و ارزش اصلاحی منفی و پایین برای عملکرد دانه در بوته بود. براساس مقادیر ارزش اصلاحی، وراثت پذیری خصوصی صفات محاسبه شد و بالاترین مقدار وراثت پذیری خصوصی برای زمان ظهور گل آذین نر بدست آمد. بالا بودن وراثت پذیری خصوصی گزینش بر پایه فنوتیپ برای اصلاح صفت موردنظر را امکان پذیر می کند. ارزش اصلاحی مثبت نشان دهنده بیشتر بودن توان ژنوتیپ در انتقال ارزش صفات به نسل بعد بوده و در نتیجه می توان از آنها به عنوان والدین مطلوب در برنامه های به نژادی ذرت استفاده کرد.