بررسی پراکنش مکانی کربن آلی خاک در منطقه فندوقلو استان اردبیل

پتانسیل یک خاک منظر به عنوان ذخیره گاه کربن با برآورد میزان کربن آلی خاک در مقیاس منطقه ای مشخص می شود. این بررسی با اهداف شناسایی (1) مناسب ترین ویژگی های خاک و محیط به عنوان داده های کمکی برای برآورد تراکم کربن آلی خاک و (2) روش مناسب برای پهنه بندی تراکم کربن آلی خاک از بین روش های کریجینگ معمولی، کوکریجینگ و رگرسیون-کریجینگ در منطقه فندوقلو، استان اردبیل انجام شد. در گام نخست پایگاه داده های سامانه اطلاعات جغرافیایی منطقه مطالعاتی با معرفی داده های خاک، توپوگرافی و ماهواره ای ایجاد شد. سپس با استفاده از نقشه های کاربری اراضی،   خاک و زمین شناسی مکان برداشت 140 نمونه خاک مرکب سطحی (15-0 سانتی متر) با استفاده از فن ابر مکعب لاتین در منطقه مزبور مشخص شد. نتایج نشان داد که نوع کاربری اراضی به طور معنی داری (01/0 ≤p) بر تراکم کربن خاک موثر بوده و تراکم کربن آلی خاک در اراضی مرتعی بیش تر از زراعی بود. نیتروژن کل خاک و میانگین قطر خاکدانه ها همبستگی معنی داری (001/0 ≤p) با تراکم کربن آلی خااک نشان دادند و به عنوان داده های کمکی برای برآورد تراکم کربن آلی خاک قابل استفاده بودند. کاربرد کوکریجینگ همراه با نیتروژن کل خاک به عنوان داده کمکی، پهنه بندی تراکم کربن خاک را در مقایسه با کریجینگ معمولی بهبود بخشید. بطور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که رگرسیون-کریجینگ بیش ترین کارایی را برای پهنه بندی تراکم کربن خاک داشت و نیتروژن کل خاک، میانگین وزنی خاکدانه ها، شاخص تفاضل گیاهی نرمال و انحنای زمین مهم ترین ویژگی های موثر خاک منظر بر تراکم کربن آلی خاک بودند.