بررسی کیفیت خاک در بخشی از اراضی کوهین استان قزوین

کیفیت خاک را می توان از دو بعد کیفیت ذاتی و کیفیت پویا مورد مطالعه قرارداد. بعد ذاتی کیفیت خاک به عوامل خاک سازی وابسته است، اما، بعد پویای کیفیت خاک، ویژگی هایی از خاک است که بسته به نوع مدیریت تغییر می کند و بیانگر وضعیت سلامت خاک است. در این تحقیق، کیفیت خاک بخشی از اراضی قزوین با استفاده از دو شاخص کیفیت تجمعی خاک و شاخص کیفیت "نمرو" محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص کیفیت تجمعی با مدل کروی و شاخص کیفیت نمرو با مدل نمایی منطبق بودند و ضریب تبیین هر دو شاخص 87/0 به دست آمد که بیانگر همبستگی خوب مدل برازش داده شده با نقاط مشاهده ای است. در مقایسه با روش وزن دهی معکوس فاصله، روش کریجینگ معمولی برای هر دو شاخص کیفیت خاک، مقدار میانگین خطای اریبی و ریشه دوم میانگین مربعات خطای کمتری داشت. نقشه های کیفیت خاک منطقه موردمطالعه به کمک دو شاخص کیفیت تجمعی و کیفیت نمرو بر پایه روش های کریجینگ معمولی و وزن دهی معکوس فاصله ترسیم شد. الگوی کیفیت خاک برای هر دو شاخص تقریبا یکسان بود. بر اساس شاخص کیفیت تجمعی و شاخص کیفیت نمرو، خاک قسمت های شمالی و شمال غربی منطقه موردمطالعه کمترین مقادیر کیفیت خاک (4/0 و 28+/0) و قسمت جنوب و جنوب شرقی بیشترین مقادیر کیفیت (7/0 و 5/0) را به ترتیب داشتند. دو شاخص کیفیت خاک با کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی و نیتروژن و پتاسیم رابطه ای مثبت و معنی داری نشان دادند، اما این روابط با جرم مخصوص ظاهری و اسیدیته خاک رابطه منفی و معنی دار بود. می توان نتیجه گیری کرد که کیفیت خاک منطقه متاثر از ویژگی های پویای خاک است و توجه به حفظ این ویژگی ها اهمیت خاص دارد.