اثر تلقیح قارچ Piriformospora indica بر فعالیت زیستی گیاه استویا تحت تیمار نانوذرات سلنیوم

استویا  (Stevia rebaudiana Bertoni)گیاهی متعلق به تیره مرکبان است و در صنایع غذایی بعنوان عامل شیرین کننده و در پزشکی و داروسازی به عنوان عامل ضد التهاب، آنتی اکسیدان، تب بر، ضد قارچ و ضد باکتری استفاده می شود. Piriformospora indica یک قارچ اندوفیت گیاهی است که موجب بهبود رشد، افزایش محتوای متابولیت های ثانویه و خواص دارویی گیاه میزبان می شود. سلنیوم (Se) به عنوان یک ریزمغذی توان آنتی اکسیدانی و رشد گیاهان را افزایش داده و در فرم نانوذره (SeNPs) یک آنتی اکسیدان مصنوعی است. به منظور بررسی اثر قارچ P. indica و نانوذرات سلنیوم در دو غلظت 5 و 10 میلی-گرم در لیتر بر فعالیت زیستی گیاهان باززایی شده S. rebaudiana در دو مرحله رویشی و آغاز گلدهی، آزمایشی در سال 1398 در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه بوعلی سینا بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و 3 تکرار انجام شد. شاخص های رشد، محتوای فنل و پتانسیل آنتی اکسیدانی عصاره متانولی استویا پس از اعمال تیمارها به ترتیب با استفاده از روش فولین-سیوکالتو و مهار رادیکال آزاد DPPH و فعالیت ضد باکتریایی به روش انتشار دیسک بررسی شد. نتایج نشان داد که P. indica و نانوذرات سلنیوم سبب افزایش شاخص های رشد، محتوای فنل و پتانسیل آنتی اکسیدانی استویا بویژه در مرحله رویشی شدند. همچنین عصاره ها در برابر باکتری هایBacillus thuringiensis ،Staphylococcus aureus  و Escherichia coli  خاصیت ضد باکتریایی نشان دادند. بیشترین ظرفیت آنتی اکسیدانی و فعالیت ضدباکتریایی مربوط به گیاهانی بود که همزمان در معرض P. indica و SeNPs قرار گرفتند. بنظر می رسد که P. indica و SeNPs، با افزایش محتوای فنل، موجب تقویت توان آنتی اکسیدانی و خاصیت ضدباکتربایی استویا می شوند.