مقایسه درک استعاره های بدن مند و مفاهیم انتزاعی در کودکان فارسی زبان دارای اتیسم و همتایان زبانی ‏طبیعی

استعاره ها از طریق همبستگی با تجربه بدن مند قابل درک هستند و هرگونه نقص در سیستم حسی-حرکتی به فقر تجربیات بدن مند و در نتیجه به نقص در درک مفاهیم انتزاعی ازجمله استعاره ها منجر می شوند. درک ضعیف استعاره از مشخصه های اصلی اختلال طیف اتیسم محسوب می شود، با توجه به زبان ویژه  بودن استعاره ها و نبود نتایج مشابه در تحقیقات پیشین، لازم است درک استعاره و عوامل موثر بر آن در کودکان فارسی زبان دارای اتیسم نیز بررسی شود، لذا هدف این مطالعه بررسی درک استعاره، رابطه بین زبان و درک استعاره و همچنین مسیر درک موثرتر استعاره (دیداری، شنیداری) در کودکان فارسی زبان دارای اتیسم و مقایسه آن با کودکان طبیعی است.

در این پژوهش، 20 کودک دبستانی فارسی زبان دارای اتیسم از مدارس اتیسم شهر تهران (پیک هنر، بشارت و پیامبر اعظم) انتخاب شدند (با سن تقویمی 7 تا 11 سال) و بعد از اجرای آزمون رشد زبان فارسی نیلی پور و همکاران (38)، 11 کودک که سطح زبانی آن ها 5 تا 6 سال بود، انتخاب شدند و با 11 کودک طبیعی همتای زبانی از نظر درک استعاره های دیداری و شنیداری مورد مقایسه قرار داده شدند. برای بررسی درک استعاره های بدن مند در زبان فارسی آزمون سلطانی و همکاران (22) و  برای بررسی سطح زبانی کودکان دارای اتیسم و همتای سنی آن ها از آزمون رشد زبان فارسی نیلی پور و همکاران (38) استفاده شد.

یافته ها:

نتایج نشان داد مقایسه درک استعاره بین دو گروه نشان داد در هر سه مورد یعنی امتیاز درک استعاره دیداری، امتیاز درک استعاره شنیداری و امتیاز درک کلی استعاره ها بین دو گروه کودکان دارای اتیسم و همتایان زبانی آن ها تفاوت معنادار وجود دارد. در هر دو گروه میانگین درک استعاره های دیداری کمتر از استعاره های شنیداری است. در کودکان دارای اتیسم در هیچ مورد غیر از تکالیف مربوط به تمییز شنیداری، صرف و درک نحوی، میان زبان و درک استعاره همبستگی  معناداری وجود ندارد.

نتیجه گیری:

بنابراین کودکان دارای اتیسم فارسی زبان در هر دو کانال دیداری و شنیداری استعاره، ضعیف هستند و نیاز به توجه، بررسی و درمان دارند و توجه به عوامل مرتبط به آن مانند توانایی های ارتباطی و زبانی می تواند در طراحی درمان آن ها سودمند باشد.