مهار زیستی بیماری برق زدگی و بهبود ویژگیهای رویشی نخود با میکوریزهای دارسانه ای و ریزوباکتری های پیشبرنده رشد گیاه

بیماری برق زدگی نخود در اثر قارچ Ascochyta rabiei از عوامل مهم کاهش محصول این گیاه در سراسر جهان است. در این پژوهش، اثر کاربرد جداگانه و دوگانه دو قارچ میکوریزی دارسانه ای (arbuscular mycorrhizal fungi, AMF) شامل Glomus versiform و Glomus fasciculatum و چهار ریزوباکتری پیش برنده رشد گیاه (PGPR) شامل Bacillus subtilis BS، Bacillus velezensis JPS19، Bacillus pumilus INR7 و Alcaligenes faecalis 1624 برای مهار بیماری برق زدگی نخود در شرایط گلخانه بررسی شد. قارچکش کلروتالونیل که برای همسنجی به کار رفته بود، بیشترین اثر را در کاهش بیماری داشت. همه تیمارهای زیستی شدت بیماری را در همسنجی با شاهد بیمار کاهش دادند و بیشتر آن ها در حضور بیمارگر، مگر ارتفاع ریشه، سایر ویژگی های رشدی بررسی شده (وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک و ارتفاع اندام هوایی) را افزایش دادند. در همسنجی با کاربرد جداگانه AMF، برخی تیمارهای دوگانه PGPR+AMF اثر هم افزایی بر مهار بیماری، افزایش رشد یا میزان کلنیزاسیون با قارچ میکوریزی ریشه داشتند ولی این اثر در همه تیمارهای دوگانه یافته نشد. میان میزان کلنیزاسیون با قارچ میکوریزی و کاهش برق زدگی همبستگی مستقیمی دیده نشد. روی هم رفته، کاربرد جداگانه و دوگانه AMF و PGPR در کاهش بیماری برق زدگی و افزایش رشد نخود کارآمد بود، درکل، تیمارهای دوگانه همواره هم افزا نبودند و هم افزایی آن ها به جدایه های باکتریایی و قارچ های میکوریزی به کار گرفته بستگی داشت.