بررسی رابطه سطح توسعه یافتگی اجتماعی و فرهنگی با میزان دین داری آیینی در بین استان های ایران

بعد از ظهور، تشدید و گسترش مدرنیته، نسبت میان دین – دین داری و توسعه از ماندگارترین و شدیدترین چالش های فرهنگی، علمی، سیاست گذاری و امور روزانه افراد بوده است. در ایران نیز، با وقوع دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی و ظهور تفکرات و جریان های دینی لیبرال و اصول گرای مذهبی این چالش ظهور و تشدید یافته است. در ایران، نسبت دین و مدرنیته و بحث ها و چالش های مربوط، بیشتر در سطح بینشی و یا در سطح پیمایشی خرد تحلیل و مطالعه شده اند. ازاین رو هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه بین سطح توسعه یافتگی اجتماعی و فرهنگی و میزان دین داری آیینی در سطح استانی است. روش پژوهش، روش اسنادی از نوع تحلیل ثانویه بوده است. ابتدا سطح توسعه اجتماعی و فرهنگی استان های مختلف و میزان دین داری آیینی آن ها محاسبه؛ سپس رابطه بین دو متغیر بررسی گردیده است. خوشه بندی استان ها بر اساس شاخص های توسعه اجتماعی و فرهنگی و دین داری با روش k- means cluster صورت گرفت. بر اساس نتایج تحقیق، در سطح انفرادی، به استثنای خراسان رضوی و کردستان، به ترتیب، همه استان هایی که رتبه بالاتری از نظر شاخص های توسعه‌یافتگی فرهنگی و اجتماعی دارند رتبه پایین تری در میزان دین داری مناسکی دارند. همچنین در سطح تجمعی، نیز استان های با سطوح توسعه یافتگی پایین و متوسط میزان دین داری بالاتری از استان های توسعه یافته دارند؛ اما تفاوت دین داری استان های کمتر توسعه یافته با توسعه یافته متوسط و توسعه یافته متوسط با توسعه یافته از نظر آماری معنی دار نیست.