ارزیابی اندرکنش آبخوان و رودخانه با استفاده از مدل تلفیقی SWAT-MODFLOW-NWT (مطالعه موردی: دشت مهاباد)

هدف اصلی از انجام این مطالعه بررسی مکان‏یابی مناطق نشت و زهکشی بین آبخوان و رودخانه در دشت مهاباد واقع در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با استفاده از مدل ترکیبی SWAT-MODFLOW-NWT بود. مدل برای دوره ده ساله اجرا شد. بررسی‏های اندرکنش بین منابع آب سطحی و زیرزمینی نشان داد در نواحی مرکزی و شمالی دشت عمدتا منجر به زهکشی آب از آبخوان به رودخانه به میزان 25/30 تا 15/40 میلیون مترمکعب به‏ترتیب در سال‏‏های خشک و تر نسبت به تغذیه آب زیرزمینی توسط رودخانه‏ها می‏شود؛ اما به دلیل شرایط هیدرولیکی متفاوت در نواحی جنوبی و غربی، نشت از رودخانه‏ها منجر به تغذیه آبخوان به میزان 35/5 تا 70/9 میلیون متر مکعب در سال می‏گردد. نتایج نشان داد به‏طور متوسط در طول سه سال آبی موردنظر میزان تبخیر روزانه از آب زیرزمینی بین 01/0 تا 51/0 میلی‏متر در روز متغیر بود. بررسی‏ها نشان می‏دهد گستره تبخیر از آب زیرزمینی عمدتا در نواحی مرکزی و شمالی دشت و در امتداد رودخانه اصلی مهاباد چای متمرکز شده و در نواحی شرقی و جنوبی دشت کاهش می‏یابد. این الگو تا حدود زیادی با وضعیت تراز و عمق سطح آب زیرزمینی نیز مطابقت دارد. به‏طور‏کلی بررسی‏های نشان می‏دهد‏ مدل به‏خوبی توانست الگوی زمانی و مکانی اندرکنش بین آبخوان و رودخانه و نیز تبخیر از سطح آب زیرزمینی در منطقه را شبیه‏سازی کند.