بررسی گیاه پالایی سرب و کادمیوم توسط گیاه خردل هندی (Brassica juncea)

سرب و کادمیوم از جمله مهم ترین فلزات سنگینی هستند که به واسطه فعالیت های بشر وارد چرخه حیات شده اند. در این پژوهش به منظور بررسی توانایی جذب فلزات سنگین سرب و کادمیوم توسط خردل هندی، آزمایشی به صورت طرح بلوک کاملا تصادفی اجرا شد که در آن هر فلز در چهار غلظت صفر (شاهد)، 50، 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم از نیترات نیکل به خاک گیاه اعمال شد. نتایج نشان داد بیشترین غلظت سرب در اندام زمینی (ریشه) و هوایی خردل هندی به ترتیب 278/4 و 61/8 میلی گرم بر کیلوگرم بافت خشک گیاه، در تیمار 200 میلی گرم بر کیلوگرم خاک بود. در صورتی که بیشترین مقدار کادمیوم در این دو اندام به ترتیب 14/5 و 10/9 میلی گرم بر کیلوگرم بافت خشک گیاه، در تیمار 100 میلی گرم بر کیلوگرم خاک تجمع یافته بود. همچنین با بالارفتن غلظت سرب در خاک، مقدار این عنصر در اندام های خردل هندی به صورت خطی با ضریب همبستگی بالا افزایش یافت و ضریب تجمع زیستی عنصر سرب در ریشه گیاه در تمامی تیمارهای مورد مطالعه بیشتر از یک بود. در نهایت مشخص شد که خردل هندی می تواند به عنوان یک گونه شناساگر زیستی و تثبیت کننده فلز سرب به کار رود، اما قادر به تثبیت و یا استخراج مقادیر قابل توجه کادمیوم از خاک نیست.