تحلیل فضایی سیل در استان مازندران و ارائه راهکارهای افزایش تاب آوری با رویکرد مدیریت بحران

با توجه به بررسی سوابق سیل در محدوده استان مازندران ملاحظه می شود که این منطقه از مناطق سیل خیز کشور میباشد و با توجه به سیل های رخ داده، خسارات جانی و مالی زیادی وارد شده است. لذا بررسی سکونتگاه های در معرض خطر سیل از اهداف اصلی این تحقیق به شمار می رود.

تحقیق حاضر توصیفی تحلیلی، پیمایشی از نوع پهنانگر و جزو تحقیقات اکتشافی محسوب می گردد. داده های این تحقیق، دبی ماهانه و دبی حداکثر لحظه ای در ایستگاه های استان مازندران به همراه آمار جمعیتی شهرستان های استان و آمار سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری در ارتباط با سیل های رخ داده است. برای این منظور از آمار ایستگاه های هیدرومتری در طی بازه زمانی 1350 الی 1400 شرکت مادر تخصصی منابع آب ایران، آمار جمعیتی استان بر اساس سرشماری سال 1395 و آمار سیل های رخ داده از ابتدا تا سال 1400 استفاده شده است. دوره های برگشت سیل در توزیع های مختلف آماری با استفاده از نرم افزار Hyfa در ایستگاه های مطالعاتی به دست آمد. در نهایت نیز با استفاده از نرم افزار Arc GIS 10.3  به پهنه بندی سیل در استان مازندران پرداخته شد.

بر اساس نتایج، در حدود 1013 کیلومترمربع از سطح استان که 25/4 درصد از کل مساحت آنرا شامل میشود جزو حریم سیلاب های بزرگ که دوره برگشت های 50 تا 100 سال دارند منظور شده است. همچنین حوزه هراز به دلیل ارتفاع زیاد و رژیم برفی- بارانی و حجم قابل توجه بارش در سراب (حوضه دلی چای و لا) و پایاب از دبی رواناب قابل توجهی برخوردارست طوریکه سالانه در هر مترمربع از این حوضه حدود 500 تا 600 لیتر آب جریان می یابد.

با توجه به نتایج به دست آمده، راهکارهایی برای افزایش میزان تاب آوری در برابر خطر سیل با استفاده از روش های مختلف پیشنهاد گردیده است.