بررسی ویژگی های بوم شناختی و مرتعکاری گونه داروییThymus trautvetteri (مطالعه موردی: مراتع منطقه گودالی سلاخ بجنورد)

گونه آویشن تالشی از تیره نعناعیان (Lamiaceae) و یکی از گیاهان دارویی با اهمیت ایران است که دارای مصارف زیادی در صنایع غذایی، بهداشتی، آرایشی و به ویژه دارویی است. این پژوهش به منظور شناخت خصوصیات بوم شناختی این گونه جهت معرفی و کشت انبوه آن در اراضی زراعی دیم، در طی سالهای 400-1397 در سطح رویشگاه و دیمزار در منطقه گودالی سلاخ شهرستان بجنورد انجام شد. مشخصات اقلیمی و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک رویشگاه تعیین شد. همچنین مراحل فنولوژیکی، تولید، تراکم، تاج پوشش، ارتفاع گیاه و سیستم ریشه گیاه مطالعه شد. نتایج نشان داد که این گونه در منطقه مورد مطالعه با بارش متوسط سالانه 295 میلیمتر، دمای متوسط سالانه 28/11 درجه سانتی گراد و اقلیم نیمه خشک سرد رویش مناسبی دارد. رویشگاه این گونه عمدتا در جهت دامنه های شمالی در ارتفاع 1200 تا 1900 متری از سطح دریا در مناطق کوهستانی پراکنش یافته است. خاک رویشگاه عمدتا دارای بافت شنی لومی با اسیدیته 8/7، هدایت الکتریکی 1 دسی زیمنس بر متر، ماده آلی 2 درصد و مقدار آهک 3/27 درصد می باشد. میانگین پوشش تاجی و تولید در رویشگاه و دیمزارمرتعکاری شده به ترتیب 29/9 و 6/61 درصد و 7/227 و 4/2465 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل مولفه اصلی نشان داد که از میان عوامل محیطی مورد بررسی به ترتیب متغیرهای شن، سیلت، ماده آلی، هدایت الکتریکی، سنگریزه و ازت همبستگی معنی داری با محور اول داشتند و 8/28 درصد تغییرات را توضیح می دهند.