بررسی تاثیر استفاده از اسانس پونه کوهی (Origanum L.onites) و گل ختمی (Althaea officinalis) در شیر بر ویژگی های رشد و پاسخ های متابولیکی گوساله های شیرخوار هلشتاین

این مطالعه با هدف استفاده از اسانس های پونه کوهی و گل ختمی با غلظت g/kg As fed 1 به شیر و بررسی تاثیر آن برعملکرد، ویژگی های رشد، وضعیت نمره مدفوع، تخمیر شکمبه و فراسنجه های خون گوساله های شیرخوار هلشتاین انجام شد. شش تیمار آزمایشی با دو سطح شیر خام مصرفی (شش لیتر و نه لیتر) و سه نوع اسانس (بدون اسانس، اسانس پونه کوهی و اسانس گل ختمی) در نظر گرفته شد. تعداد 60 راس گوساله نر و ماده هلشتاین (0/3±1/40 کیلوگرم) با استفاده از طرح فاکتوریل (3×2) در قالب طرح کاملا تصادفی به شش گروه 10 راسی با جنسیت و میانگین وزن یکسان تقسیم شدند. گوساله ها به مدت سه روز در دو وعده آغوز دریافت کردند و سپس در سن هفت روزگی وارد آزمایش شدند. تیمارها شامل: 1) مصرف شش لیتر شیر بدون اسانس 2) مصرف شش لیتر شیر به همراه اسانس پونه کوهی 3) مصرف شش لیتر شیر به همراه اسانس گل ختمی 4) مصرف نه لیتر شیر بدون اسانس 5) مصرف نه لیتر شیر به همراه اسانس پونه کوهی و 6) مصرف نه لیتر شیر به همراه اسانس گل ختمی مورد بررسی قرار گرفت. خوراک آغازین مصرفی به صورت روزانه تعیین گردید و وزن کشی گوساله ها در زمان ورود به آزمایش، 56 روزگی و 70 روزگی انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین مصرف خوراک آغازین، مصرف ماده خشک، افزایش وزن و رشد اسکلتی گروه های دریافت کننده اسانس در مقایسه با گروه شاهد اثر معنی داری داشت (05/0P<). بازده خوراک گروه مصرف کننده نه لیتر شیر بدون اسانس (شاهد) در مقایسه با سایر گروه ها افزایش معنی داری داشت (05/0P<). استفاده از اسانس های گیاهی سبب تغییرات معنی داری در الگوی تخمیر میکروبی شکمبه و فراسنجه های سرم خون گوساله ها شد (05/0P<). گروه دریافت کننده اسانس پونه کوهی شیوع اسهال و میانگین تعداد روزهای ابتلا به اسهال را کاهش داد. گروه دریافت کننده شش لیتر شیر به همراه اسانس پونه کوهی اثرات مطلوبی بر امتیاز مدفوع در مقایسه با گروه نه لیتر شیر بدون اسانس (شاهد) داشت (05/0P<). در تمامی دوره های اندازه گیری pH مایع شکمبه در گروه شش لیتر شیر به همراه اسانس پونه بالاترین مقدار را نسبت به سایر گروه های دیگر داشت (05/0P<). به طور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از اسانس با غلظت  g/kg As fed1 منتج به عملکرد بهتر رشد نخواهد شد، اما بازده خوراک، تخمیر شکمبه و سلامت دستگاه گوارش ممکن است منجر به عملکرد بهتر گوساله های شیرخوار گردد. افزایش مقادیر شیر مصرفی گوساله های شیرخوار هلشتاین باعث بهبود عملکرد رشد گردید، هر چند که بازده خوراک گروه نه لیتر شیر نسبت به شش لیتر شیر پایین تر بود.