برآورد تلفات تبخیر و بادبردگی سامانه های آبیاری بارانی تحت تاثیر مدیریت های مختلف بهره برداری (مطالعه موردی: طرح چغاهروشی خرم آباد)

تلفات تبخیر و بادبردگی سبب کاهش مقدار آب ورودی به خاک و تغییر الگوی پاشش می شود که این موضوع سبب تغییر پارامترهایی مانند ضریب یکنواختی (CU) ، یکنواختی توزیع آب (DU)، راندمان پتانسیل کاربرد در چارک پایین اراضی PELQ) (، راندمان واقعی در چارک پایین (AELQ) و راندمان کل (ET) آبیاری می گردد. پژوهش حاضر به صورت فاکتوریل در سال زراعی 1400-1399 در اراضی زراعی دشت چغاهروشی در شهرستان خرم آباد انجام شد. عوامل موردمطالعه شامل نوع محصول (F1: مزرعه تحت کشت چغندرقند و F2: مزرعه تحت کشت پیاز)، ارتفاع آب پاش (L1: 75 سانتی متر و L2: 100 سانتی متر) و زمان آبیاری (T1: صبح، T2: عصر و T3: شب) با سه تکرار بود. تلفات تبخیر و بادبردگی در مزرعه تحت کشت چغندرقند حدود 95/0 درصد از مزرعه پیاز بیشتر بود که این سبب کاهش سایر پارامترها از جمله ضریب یکنواختی (06/5 درصد) و راندمان کل (5 درصد) در مزرعه چغندرقند نسبت به مزرعه پیاز شد. با افزایش ارتفاع آب پاش، تلفات تبخیر و بادبردگی حدود 56/1 درصد افزایش یافت. کاهش تلفات تبخیر و بادبردگی در مزرعه چغندرقند در شب نسبت به صبح و عصر به ترتیب 1/2 و 6/5 درصد بود. ضریب یکنواختی و یکنواختی توزیع در مزرعه چغندرقند در شب به ترتیب 8/5 و 5/6 درصد نسبت به آبیاری در صبح بیشتر بود. افزایش مقادیر این پارامترها نسبت به زمان عصر به ترتیب 3/11 و 9/14 درصد بود. تغییر زمان آبیاری در مزرعه پیاز اثر بیشتری روی بهبود شاخص های راندمان آبیاری نسبت به مزرعه چغندرقند داشت. علت آن افزایش بیشتر تلفات در صبح (4 درصد) و عصر (5/6 درصد) نسبت به آبیاری شبانه در مزرعه پیاز بود.