تحلیل پهنه ای روند تغییرات و آشکارسازی نقطه ی شکست سری زمانی تبخیر-تعرق ماهانه در مازندران
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
تبخیر-تعرق مرجع به عنوان شاخص مهمی از تقاضای تبخیر نیوار، یک عامل مهم برای مطالعات اقلیمی و هیدرولوژیکی است. با توجه به وقوع تغییر اقلیم و ایجاد نوسانات زیاد در میزان بارش و وقوع خشک سالی های ضعیف تا شدید، مطالعه در زمینه ی بررسی تغییرات تبخیر-تعرق حایز اهمیت است. در این پژوهش، به منظور بررسی تغییرات زمانی-مکانی روند و نقطه ی شکست در سری زمانی تبخیر-تعرق مرجع برای فصل های مختلف سال در استان مازندران در یک دوره ی 40 ساله (2020-1981) از داده های شبکه ای ماهواره ای (با وضوح حدود 5 کیلومتر) استفاده شد. جهت بررسی تغییرات روند و ارایه پهنه ی تغییرات نقطه ی شکست در تبخیر-تعرق از آزمون های ناپارامتری من-کندال، شیب سن، پتیت و رگرسیون چندک استفاده شد. ضریب همبستگی بین داده های تبخیر-تعرق شبکه ای با داده های زمینی ایستگاهی در اغلب ایستگاه ها بیش از 9/0 و میانگین مقدار اریب 24/0 برآورد شد. نتایج آزمون پتیت، بیشترین زمان وقوع تغییرات ناگهانی در تبخیر-تعرق مرجع در فصل های بهار، پاییز و زمستان را به ترتیب در سال های 2013، 2010-2007 و 1999 نشان داد. مقادیر بالای تبخیر-تعرق برای فصل های بهار در نیمه ی شرقی، برای تابستان در نیمه ی شمالی و برای زمستان در نوار جنوبی و غربی افزایش (به ترتیب با درصد شیب فصلی 45، 75 و 120 درصد) اما برای فصل پاییز در شمال استان کاهش (با شیب 45- درصد) یافته است. به طورکلی نرخ شیب های معنی دار افزایشی برای مقادیر بالای تبخیر-تعرق بیشتر از میانگین بوده است. افزایش قابل توجه مقادیر بالای تبخیر-تعرق به ویژه در فصل خشک سال، موجب کاهش منابع آب و اختلال در بخش کشاورزی خواهد شد. بنابراین باید روش های علمی و عملی برای مدیریت تبخیر-تعرق مرجع در سطح استان لحاظ شود.
کلیدواژگان:
تبخیر-تعرق ، روند ، زمانی-مکانی ، نقطه شکست ، مقادیر حدی
زبان:
فارسی
صفحات:
15 تا 31
لینک کوتاه:
magiran.com/p2568795
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!