بررسی تاثیر شوری در برنامه ریزی آبیاری گندم با استفاده از شاخص های CWSI و WDI (مطالعه موردی ایرانشهر)
وجود املاح در آب آبیاری و تبخیر-تعرق زیاد در شرایط اقلیمی سیستان و بلوچستان باعث تجمع نمک در خاک و در نتیجه افزایش نیروی اسمزی خاک می شود. یکی از راه های برنامه ریزی آبیاری گیاهان زراعی استفاده از شاخص های تنش آبی گیاه (CWSI) ایدسو و شاخص کمبود آب (WDI) موران می باشد. به منظور بررسی تاثیر شوری بر شاخص های CWSI و WDI و در نتیجه برنامه ریزی آبیاری گیاه گندم، آزمایشی با 3 تیمار شوری آب آبیاری در منطقه ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان در سال زراعی 98-99 انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار و تیمارهای (1) آبیاری با شوری 7/0، (2) آبیاری با شوری 5/2 و (3) آبیاری با شوری 2/5 دسی زیمنس بر متر اجرا شد. نتایج نشان داد که آبیاری با شوری 7/0 و 5/2 دسی زیمنس برمتر اختلاف معنی داری از نظر عملکرد و کارایی مصرف آب گندم نداشتند اما کاربرد آب با شوری 2/5 دسی زیمنس بر متر باعث کاهش معنی دار عملکرد و کارایی مصرف آب در سطح 1% شد. از طرفی شوری آب آبیاری باعث بالا رفتن خط مبنای بالایی در نمودار ایدسو و ضلع بالای ذوزنقه پیشنهادی موران گردید، اما تاثیری بر خط مبنای پایین (حد تعرق گیاه در شرایط استاندارد) نداشت. در نتیجه با توجه به تعریف شاخص های CWSI و WDI، این دو شاخص به ترتیب 19 و 22 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش پیدا کردند. میانگین شاخص های CWSI و WDI بهینه در تیمار اول (غیرشور) به ترتیب 39/0 و 38/0 و در تیمار خیلی شور به ترتیب 33/0 و 32/0 بدست آمد. نتایج نشان داد که با افزایش شوری آب آبیاری دور آبیاری کاهش می یابد.
-
ارزیابی مدیریت مصرف آب آبیاری گندم در کشور با رویکرد کاهش سطح زیرکشت و ارتقای بهره وری آب
*، فریبرز عباسی*
مجله تحقیقات آب و خاک ایران، اسفند 1403 -
ارزیابی و آنالیز حساسیت پارامترهای موثر بر بهره وری نسبی اقتصادی آب
*، فریبرز عباسی
مجله آبیاری و زهکشی ایران، مهر و آبان 1403