ارزیابی مدل های تجربی و هوشمند در برآورد تبخیروتعرق مرجع: مطالعه موردی الیگودرز

فایوپنمن مانتیث به عنوان روش مرجع، برای برآورد تبخیروتعرق مرجع مورداستفاده قرارمی گیرد. اما این روش نیازمند اطلاعات ورودی زیادی می باشد که گاها دسترسی به همه اطلاعات امکان پذیر نبوده و این امر انتخاب روش های با داده های ورودی کم تر و دقت مناسب را ضروری می سازد. در این پژوهش هفت مدل برآورد تبخیروتعرق مرجع و مدل برنامه ریزی بیان ژن (GEP) نسبت به فایوپنمن مانتیث ارزیابی شدند. بدین منظور از اطلاعات روزانه بیشینه و کمینه درجه حرارت، بیشینه و کمینه رطوبت نسبی، سرعت باد و ساعات آفتابی 35 ساله (2017-1983) ایستگاه سینوپتیک الیگودرز استفاده گردید. 70 درصد داده ها برای آموزش و 30 درصد داده ها برای آزمون مدل به کارگرفته شد. نتایج نشان داد مدل های کیمبرلی پنمن و تشعشی فایو دارای دقت بیشتری نسبت به سایر مدل های تجربی هستند. تحلیل ضرایب مدل رگرسیون چندمتغیره حاکی از بیشترین تاثیر بیشینه درجه حرارت با ضریب 58/0 بر تبخیروتعرق مرجع بود. در GEP، الگوی شماره 2 با عملگرهای پیش-فرض مدل با ‏843/0RMSE= و 932/0R2= در مرحله آموزش و 76/0RMSE= و 941/0R2= در مرحله آزمون عملکرد بهتری را داشته است. مقایسه مدل های برآورد تبخیروتعرق مرجع حاکی از برتری مدل GEP نسبت به سایر مدل ها بود. نتایج این پژوهش نشان داد که مدل GEP دارای توانایی قابل قبولی در تخمین تبخیروتعرق مرجع تحت شرایط آب وهوایی الیگودرز بوده و به عنوان مدل قابل استفاده در این زمینه ‏معرفی کرد.