میسیون کردستان: بررسی فعالیت میسیونرهای لوتری آمریکا در ساوجبلاغ مکری (از 1911م/1290ش تا 1937م/1316ش) (با تکیه بر مطالب ماهنامه کردستان میشنری)

میسیونرهای لوتری آمریکایی از جمله گروه های میسیونری مسیحی بودند که در دوران قاجار در نقاط مختلف ایران شروع به فعالیت کردند. سکونت اقلیت های مذهبی مسیحی و یهودی در کردستان و همچنین ضرورت فعالیت های تبلیغی در میان کردها و تلاش برای ترویج دین مسیحیت در میان آنها باعث شد تا از همان ابتدا انجمن های میسیونری توجه ویژه ای به مناطق کردنشین داشته باشند. ولایت مکری به مرکزیت شهر ساوجبلاغ (مهاباد کنونی) یکی از ولایات کردنشین ایران واقع در جنوب دریاچه ارومیه از جمله مناطقی بود که در دوران قاجار مورد توجه گروه های مختلف مسیونری قرار گرفت. میسیون مسیحی لوتری آمریکایی موسوم به «میسیون کردستان» از جمله فعالترین گروه های تبلیغی بود که فعالیت های گسترده ای را در شهر ساوجبلاغ در دوران قاجار و اوایل پهلوی آغاز کرد. پژوهش حاضر بر آنست تا به شیوه توصیفی-تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که میسیون کردستان در دوره های مختلف فعالیت خویش در ساوجبلاغ چه اقداماتی را و با چه اهدافی انجام داده و واکنش اهالی نسبت به حضور و فعالیت های آنها چه بوده است؟ یافته های پژوهش نشانگر آنست که شهر ساوجبلاغ به علت موقعیت مرزی، تجاری و سکونت اقلیت های مذهبی و اتباع خارجی در آنجا اهمیت بسیاری برای میسیونرهای آمریکایی داشته و آنها در طی سه دوره حضورشان به منظور تسهیل فعالیت های تبلیغی، اقدامات فرهنگی، پزشکی را در آن شهر انجام داده اند. هر چند در ابتدا حضور میسیونرهای آمریکایی با واکنش منفی اهالی روبرو شد اما به مرور زمان و با گسترش اقدامات بهداشتی و خدماتی، از میزان مخالفت ها کاسته شد.