ارزیابی توان کانه‏ زایی مس برپایه شواهد کانی‏ شناسی و زمین‏ شیمیایی در محدوده کهدلان، آذربایجان شرقی، شمال‏ باختری ایران

محدوده کهدلان در جنوب‏ باختری سراب استان آذربایجان شرقی در شمال‏ باختری ایران جای دارد. از دیدگاه زمین‏ ساختی، این محدوده در بخش شمالی پهنه ارومیه- دختر و بخشی از کمربند فلززایی تارم - هشتجین به شمار می رود. در محدوده کهدلان توده‏ های گرانیتوییدی الیگوسن شامل سینیت، کوارتزسینیت و مونزوسینیت درون واحدهای آتشفشانی نفوذ کرده‏ اند که عموما شامل سنگ‏ های آذرآواری و آتشفشانی ایوسن بالایی (بازالت، آندزی‏ بازالت، آندزیت و تراکیت با بافت غالب پورفیریتیک) هستند. برپایه شواهد زمین‏ شیمیایی، سرشت این سنگ‏ های آتشفشانی، کالک‏ آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی است. سرشت توده‏ های آذرین درونی محدوده نیز شوشونیتی و از نوع I (مگنتیتی) است. در این گرانیتوییدها، نمودارهای عنکبوتی بهنجارشده به ترکیب کندریت، غنی‏ شدگی شدید LREE نسبت به HREE را نشان می‏ دهند. سنگ‏ های درونی کهدلان با نسبت (La/Yb)n برابربا 05/4 تا 17/23، نسبت Eu/Eu* برابربا 32/0 تا 65/2 (میانگین: 8/0) محدوده‏ ای متفاوت از کانسارهای مس پورفیری را نشان می‏ دهند. محیط زمین‏ ساختی این توده‏ های آذرین درونی در محدوده مرزهای قاره‏ ای فعال است. دگرسانی‏ های کربناتی‏ شدن، سیلیسی‏ شدن و هماتیتی‏ شدن به‏ صورت فراگیر در سنگ‏ های محدوده دیده می‏ شوند. کوارتزسینیت میزبان اصلی کانه‏ زایی مس است و کانه‏ های فلزی اولیه شامل کالکوپیریت و بورنیت هستند که عموما با کانی‏ های ثانویه مس مانند کالکوسیت، کوولیت و مالاکیت جانشین شده‏ اند. بافت‏ های پراکنده‏ دانه، پرکننده فضای خالی، جانشینی و برشی از بافت‏ های رایج کانه‏ زایی در این سنگ ها هستند. شواهد اولیه کانی‏ شناسی و زمین‏ شیمی نشان می‏ دهند حضور کانی‏ سازی مس در محدوده کهدلان محتمل است.