ترکیب پذیری عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیک لاین های اینبرد آفتابگردان (.Helianthus annuus L) در شرایط آبیاری معمول و تنش کم آبی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
به منظور بررسی ترکیب پذیری لاین های اینبرد آفتابگردان در شرایط آبیاری معمول و تنش کم آبی و نیز وراثت برخی از صفات فیزیولوژیکی در این گیاه، هشت لاین اینبرد با تحمل به تنش متفاوت با سه لاین نر عقیم تلاقی داده شدند. 24 هیبرید حاصل به همراه 11 والد و یک هیبرید تجاری به نام برزگر به عنوان شاهد در یک طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. فاکتور آبیاری در کرت های اصلی در دو سطح نرمال (آبیاری بر اساس 100 درصد نیاز آبی) و تنش (قطع آبیاری از مرحله ظهور گل آذین) و 36 ژنوتیپ آفتابگردان در کرت های فرعی قرار گرفتند. در فصل رشد صفات شاخص کلروفیل، محتوای آب نسبی، تلفات آب برگ، سرعت رشد اولیه، دمای برگ و عملکرد دانه اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس صفات بیانگر اثر معنی دار تنش کم آبی روی شاخص کلروفیل، محتوای آب نسبی، دمای برگ و عملکرد دانه بود. با توجه به نتایج تجزیه لاین × تستر، اثر لاین ها در شرایط نرمال از نظر شاخص کلروفیل، تلفات آب برگ، سرعت رشد اولیه و عملکرد دانه و در شرایط تنش آبی از نظر شاخص کلروفیل و سرعت رشد اولیه معنی دار بود. در مورد تستر ها نیز از لحاظ شاخص کلروفیل، سرعت رشد اولیه و عملکرد دانه در شرایط نرمال و از لحاظ تلفات آب برگ، سرعت رشد اولیه و عملکرد دانه در شرایط تنش کم آبی اختلاف معنی دار وجود داشت. معنی دار بودن اثر لاین ها و تستر ها در مورد این صفات نشان دهنده تفاوت بین ترکیب پذیری عمومی آن ها و وجود اثر افزایشی ژن ها بود. اثر متقابل لاین × تستر فقط در شرایط نرمال در مورد صفت عملکرد دانه معنی دار بود. شاخص کلروفیل و سرعت رشد اولیه از وراثت پذیری عمومی نسبتا بالایی در هر دو شرایط آبیاری برخوردار بودند. عملکرد دانه نیز دارای وراثت پذیری عمومی نسبتا بالا در هر دو شرایط بود ولی وراثت پذیری خصوصی آن تنها در شرایط تنش کم آبی نسبتا بالا بود. برآورد اثرات ترکیب پذیری عمومی نشان داد که لاین های C122 و C123 و تستر A19 در هر دو شرایط دارای بیشترین مقدار مثبت ترکیب پذیری عمومی از لحاظ عملکرد دانه بودند. هیبرید A196 × C41 در شرایط نرمال و هیبرید A112 × C111 در شرایط تنش کم آبی دارای ترکیب پذیری خصوصی مثبت معنی داری بودند. از بین صفات فیزیولوژیکی مورد بررسی در شرایط نرمال فقط صفت تلفات آب برگ با عملکرد همبستگی معنی داری را نشان داد. در شرایط تنش کم آبی، تلفات آب برگ و سرعت رشد اولیه همبستگی مثبت معنی داری با عملکرد دانه داشتند در حالی که دمای برگ با عملکرد دانه همبستگی منفی نشان داد. در نتیجه، به نظر می رسد که از تلفات آب برگ، سرعت رشد اولیه و دمای برگ می توان برای بهبود غیرمستقیم عملکرد دانه آفتابگردان تحت شرایط تنش کمبود آب استفاده کرد.
کلیدواژگان:
اثر ژن ، لاین × تستر ، وراثت پذیری ، هیبرید
زبان:
انگلیسی
صفحات:
123 تا 133
لینک کوتاه:
magiran.com/p2573252
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!