نقش مایه های فرسته در شاهنامه

جستار حاضر به بررسی نقشمایه های اسطوره ای و حماسی فرسته (فرشته) در شاهنامه فردوسی پرداخته و از کتب پهلوی نیز بعنوان مکمل و شاهد بهره گرفته است. هدف از این پژوهش، ریزنگری در ماهیت اسطوره ای و حماسی فرسته و بررسی تمایز مفهومی میان کاربرد فرسته در شاهنامه و در منابع شاهنامه بوده است. برای درک عمیق این تمایزات، ناگزیر به بخش بندی انواع کاربرد فرسته روی آورده شده و فرستگانی مینوی که در تداول عام «فرشته» تعبیر یافته اند در کنار یادکرد صفات و ویژگیهای فرستگان و انگیزه های ارسال فرسته در حماسه ملی بررسی شده است.

این پژوهش به شیوه کتابخانه ای و به روش توصیفی-تحلیلی بر پایه مقایسه و تفسیر و توضیح صورت پذیرفته است.

مطالعات و بررسیهای جستار حاضر نشان داده است که برخی صفات و ویژگیهای فرستگان و اهمیت مضاعف فرسته در حماسه از منابع شاهنامه نظیر آثار پهلوی و اوستا برگرفته شده است.

در این مقاله منظور از فرسته، گاه زیوندگان فرامادی است که از سوی اهورا مزدا ماموریت یافته و فرستاده شده اند تا هم جنبه یاریگرانه و هم کنشهای پیام رسانی خود را به انجام برسانند. نقشمایه های این فرستگان، الگویی برای رسولان، پیکها و سفیران جنگی در حماسه های منظوم چون شاهنامه فردوسی است.