اثر شستشوی برگی با آب تمیز در آبیاری بارانی با پساب ماهی بر فتوسنتز سیب زمینی

در سال های اخیر به دلیل کمبود آب استفاده از آب های نامتعارف از جمله پساب پرورش ماهی برای مصارف کشاورزی افزایش یافته است. با توجه به کیفیت آب، روش آبیاری و نوع محصول می تواند تغییر کند. عناصر موجود در پساب ماهی با یکدیگر اثر متقابل دارند و امکان دارد افزایش یا کاهش جذب یک عنصر از طریق برگ بر عملکرد و شاخص های رشد تاثیر منفی داشته باشد. لذا هدف از پژوهش حاضر ارایه راهکارهای بهره برداری از پساب ماهی قزل آلای رنگین کمان در سامانه آبیاری بارانی جهت تامین آب آبیاری زراعت سیب زمینی و تاثیر شستشوی برگی با کیفیت مناسب بر عملکرد، درصد ماده خشک غده، قطر و ارتفاع ساقه، وزن مخصوص غده، کلروفیل، فتوسنتز، تعرق و هدایت روزنه ای است. این آزمایش در مزرعه تحقیقاتی شماره 2 دانشگاه کردستان، دشت دهگلان در استان کردستان به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار در تابستان سال 1398، 1399 و 1400 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در دو سطح A1 (آبیاری با آب چاه) و A2 (آبیاری با پساب ماهی) و همچنین شستشوی برگ های گیاه در چهار سطح B1 (ده دقیقه قبل از اعمال پساب ماهی بر برگها، شستشوی برگی با آب تمیز انجام شد)، B2 (ده دقیقه بعد از اعمال پساب بر برگها، شستشوی برگی با آب تمیز انجام شد)، B3 (ده دقیقه قبل و بعد از اعمال پساب بر برگ ها، شستشوی برگی انجام شد)، B4 (هیچ گونه شستشوی برگی انجام نشد). جهت آبیاری از سامانه آبیاری بارانی با آبپاش های ریز پاشنده استفاده گردید. در انتهای فصل رشد مقادیر عملکرد غده تیمارهای مختلف اندازه گیری گردید. به منظور اندازه گیری کلروفیل برگ، از دستگاه کلروفیل متر استفاده شد. شاخص های مربوط به تبادلات گازی شامل میزان فتوسنتز، هدایت روزنه ای و تعرق توسط دستگاه قابل حمل اندازه گیری شد. داده ها با Rstudio تجزیه و تحلیل شد و مقایسه میانگین ها بر اساس آزمون حداقل تفاوت معنی دار(LSD) در سطح 1 و 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد شستشوی برگها با آب تمیز تاثیر معنی داری بر عملکرد و سایر شاخص های رشد داشته است. بیشترین مقدار عملکرد، قطر ساقه، وزن مخصوص غده، مقدار قرایت شده کلروفیل متر، فتوسنتز، تعرق و هدایت روزنه ای به ترتیب 550/8 گرم در گلدان، 9/941 میلیمتر، 1/113 (g cc-1)، 53/59،22 (μmol m-2 s-1)، 7/028 (mmol m-2 s-1) و 0/4439 (mmol m-2 s-1) بود. این مقادیر نتایج اعمال تیمار B3 بودند. همچنین بیشترین مقدار درصد ماده خشک غده سیب زمینی 30/13درصد و بیشترین مقدار ارتفاع ساقه 46/35 سانتیمتر بود، که حاصل اعمال تیمار B4 بود. نتایج این تحقیق نشان داد که پساب ماهی به نسبت آب چاه، 16/4 درصد عملکرد سیب زمینی، 4/67درصد قطر ساقه، 3/72درصد ارتفاع ساقه، 9/67درصد مقدار قرایت شده کلروفیل متر و 15/40 درصد هدایت روزنه ای را افزایش داد. همچنین نتایج نشان داد تیمار B3 نسبت به B4، 64/78درصد عملکرد، 39/55درصد قطر ساقه، 48/54درصد وزن مخصوص غده، 41/21 درصد مقدار قرایت شده کلروفل متر، 4/40درصد فتوسنتز، 25/86درصد تعرق و 10/13 درصد هدایت روزنه ای را افزایش داد. پیشنهاد می شود جهت افزایش عملکرد و شاخص های رشد استراتژی استفاده همزمان از پساب ماهی و آب تمیز در سامانه آبیاری بارانی استفاده شود.