ارزیابی تنوع اسانس جمعیت ‎های مختلف آویشن آناتولی جمع‎ آوری شده از برخی از رویشگاه‎ های آن در ایران

آویشن آناتولی یکی از گیاهان دارویی خانواده نعناعیان است که قسمت هوایی آن حاوی ترکیبات فیتوشیمیایی ارزشمندی مانند تیمول و کارواکرول است.

این مطالعه به منظور بررسی تنوع فیتوشیمیایی اسانس جمعیت های مختلف آویشن آناتولی در رویشگاه های آن انجام شد.

جمعیت های آویشن آناتولی از رویشگاه های طبیعی آن در استان های البرز، تهران، زنجان، مازندران و خراسان شمالی جمع آوری شدند. اسانس آنها به روش تقطیر با آب استخراج و ترکیبات آنها با استفاده از GC و GC-MS شناسایی شد.

نتایج نشان داد که میزان اسانس جمعیت ها به طور میانگین 1/71 درصد بوده و جمعیت میگون (2/58 درصد)، چلچشمه (2/35 درصد) و قرمه دره (2/25 درصد) دارای بیشترین میزان اسانس بودند. کمترین میزان اسانس مربوط به دیزین (1/05 درصد) و ایرا (1/15 درصد) بود. در مجموع، 30 ترکیب در اسانس که شامل 95 درصد از کل اسانس بود شناسایی شد که کارواکرول، تیمول، پی سیمن و ژرانیول مهمترین آنها بودند که 75 درصد اسانس را تشکیل می دادند. پنج گروه از جمعیت آویشن با استفاده از تجزیه و تحلیل خوشه ای شناسایی شدند و گروه اول با میزان بالای کارواکرول، گروه دوم با میزان بالای ژرانیول، گروه سوم با میزان بالای تیمول و کارواکرول، گروه چهارم با میزان بالای تیمول  و گروه پنجم با  میزان بالای تیمول، کارواکرول و ژرانیول بودند.

مقادیر بالای اسانس، کارواکرول و تیمول در برخی جمعیت ها نتایج ارزشمندی بود که می تواند در مطالعات آتی و اصلاحی مورد توجه قرار گیرد.