پهنه بندی تغییرات افت سطح آب زیرزمینی و پایش زمانی خشک سالی در دشت قروه-دهگلان

کمبود منابع آب سطحی سبب برداشت بی رویه از آب زیرزمینی در بسیاری از نقاط جهان و افت شدید سطح سفره های آب زیرزمینی شده است و بررسی تغییرات منابع آب زیرزمینی در برنامه ریزی و مدیریت پایدار منابع آب هر منطقه از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف از این پژوهش، بررسی روند تغییرات افت سطح آب زیرزمینی دشت قروه-دهگلان که یکی از مهم ترین و بزرگ ترین دشت های استان است، است. به منظور انجام این پژوهش، آمار 104 حلقه چاه مشاهده ای در طی سه دوره زمانی (87-80، 92-87 و 97-92) مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا داده های آماری جمع آوری و پس از ورود داده ها به سیستم اطلاعات جغرافیایی با روش درون یابی، نقشه های خطوط هم عمق، هم تراز و پهنه بندی تغییرات افت سطح آب زیرزمینی تهیه شد. آبن مود معرف آبخوان به منظور بررسی تغییرات درازمدت و نوسانات سطح آب زیرزمینی نیز در محیط نرم افزاری Excel ترسیم  شدند. نتایج به دست آمده از نقشه های هم پهنه افت، نشان داد که بیش ترین سطح آب زیرزمینی در دوره زمانی سوم (1392-1397) در بخش جنوبی آبخوان به اندازه 3/7 متر، در دوره زمانی دوم (1392-1387) در بخش مرکزی آبخوان به اندازه 7/5 متر و در دوره زمانی اول (1387-1380) در بخش های شمالی و میانی به اندازه 3/3 متر افت پیداکرده است. هیدروگراف های تراز آب زیرزمینی نشان می دهند که در طی در مدت 20 سال افت سطح آب در دشت قروه 8/13 متر است که به طور متوسط هرسال 7/0 متر سطح آب افت کرده است. نتایج حاصل از  تغییرات حجم مخزن نشان داد کسری حجم مخزن آبرفتی معادل 2/56 میلیون مترمکعب است هم چنین، پایش زمانی خشک سالی منابع آب زیرزمینی دشت قروه-دهگلان با استفاده از شاخص منابع آب زیرزمینی (GRI) در طول دوره آماری بیست ساله روندی نزولی به سمت خشک سالی دارد و توصیه می شود جهت جلوگیری از ادامه روند کاهش حجم مخزن نسبت به پیشنهاد ممنوعیت و یا تمدید آن اقدام کاملی از طرف سازمان آب منطقه ای کردستان صورت پذیرد.