اثر تنش کمبود آب و تلقیح جداگانه، ترکیب های دوگانه و سه گانه برخی باکتری های محرک رشد بر صفات اگرومورفولوژیک بادرنجبویه

به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب و تلقیح باکتریایی بر صفات اگرومورفولوژیک بادرنجبویه، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در محوطه فضای آزاد دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد آزمایش آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، 75 درصد و 50 درصد آبیاری) و تیمارهای تلقیح باکتریایی در هشت سطح (عدم تلقیح باکتریایی به عنوان تیمار شاهد، تلقیح جداگانه Bacillus licheniformis، Bacillus megaterium و Pseudomonas putida، تلقیح باکتریایی B. licheniformis × B. megaterium، P. putida × B. megaterium و B. licheniformis × P. putida به صورت تلقیح دوگانه و تلقیح باکتریایی P. putida × B. licheniformis × B. megaterium به عنوان ترکیب سه گانه) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثر تلقیح باکتریایی بر ارتفاع بوته، سطح برگ، عملکرد بیولوژیک، وزن خشک ریشه و کارایی مصرف آب در سطح احتمال 1% و بر حجم ریشه در سطح احتمال 5% معنی دار بود. اثر سطوح آبیاری بر تمام صفات موردبررسی در سطح احتمال 1% معنی دار بود. اثرات متقابل تیمارهای تلقیح باکتریایی و سطوح مختلف تنش کمبود آب بر سطح برگ، وزن خشک ریشه، حجم ریشه و پرولین در سطح احتمال 1% و بر وزن خشک برگ، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب در سطح احتمال 5% معنی دار بود و بر ارتفاع بوته، وزن خشک ساقه اثر معنی دار نداشتند. آبیاری کامل نسبت به سطح تنش 50 درصد آبیاری کامل عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب را به ترتیب 102% و 43% افزایش داد. تیمار تلقیح باکتریایی B. megaterium بیشترین تاثیر را بر رشد بادرنجبویه در شرایط کشت گلدانی داشت. به طوری که در تیمار آبیاری کامل، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب را نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 62.5% و 27.5% افزایش داد. با توجه به نتایج این پژوهش به منظور بهبود عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب در بادرنجبویه، در شرایط بدون تنش و شرایط تنش متوسط، به ترتیب تلقیح گیاه با باکتری های B. megaterium  و B. licheniformis پیشنهاد می شود.