اثر محلول پاشی اسیدهای آمینه بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و اسانس آویشن دنایی تحت رژیم های مختلف آبیاری

جهت مطالعه اثر محلول پاشی اسیدهای آمینه بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و اسانس آویشن دنایی تحت رژیم های مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس طی سال زراعی 1397 انجام شد. عوامل آزمایش شامل رژیم های آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، تنش های آبی متوسط و شدید به ترتیب قطع آبیاری تا تخلیه 25، 45 و 65 درصد آب قابل استفاده موجود در ریشه و سپس آبیاری تا حد ظرفیت مزرعه از زمان استقرار گیاه تا برداشت در کرت های اصلی و رژیم های محلول پاشی با شش نوع ماده شامل آسپارتیک اسید، تیروزین، پرولین، اسیدهای آمینه تجاری، آب مقطر و عدم محلول پاشی برای کرت های فرعی لحاظ شدند. براساس نتایج با کاهش آبیاری تا تنش آبی شدید ارتفاع بوته، وزن تر و خشک برگ، سطح برگ، کلروفیل کل، درصد و عملکرد اسانس کاهش و گایکول پراکسیداز و پرولین افزایش معنی داری نسبت به آبیاری کامل نشان دادند. فعالیت کاتالاز تحت تنش آبی متوسط افزایش و تنش آبی شدید کاهش یافت. محلول پاشی اسیدهای آمینه اثر افزایشی مثبتی بر صفات مورد بررسی داشت. بیشترین عملکرد اسانس حدود 20/11 کیلوگرم در هکتار به بوته های تحت محلول پاشی پرولین و اسیدآمینه تجاری در شرایط آبیاری کامل اختصاص داشت. براساس نتایج کلی محلول پاشی پرولین با افزایش غلظت اسمولیت هایی نظیر پرولین در شرایط تنش آبی و حفظ فشار اسمزی در تحمل تنش خشکی به گیاه کمک کرده و باعث جبران بخشی از کاهش رشد و وزن خشک شود. لذا مصرف این اسیدآمینه در شرایط تنش برای کاهش اثرات ناشی از تنش خشکی توصیه می شود. در شرایط عدم تنش محلول پاشی این نوع از اسیدهای آمینه بیشترین تاثیر بر رشد و عملکرد گیاه را داشت.