پاسخ های فیزیولوژیکی گیاه توت فرنگی به کاربرد تغذیه ای میکرو و نانوذرات سیلیسیم

سیلیسیم یکی از عناصر غذایی مفید برای اکثر گیاهان محسوب می شود. سیلیسیم باعث افزایش تولید و کیفیت محصول شده و نقش مهمی در مقاومت گیاه در برابر تنش های محیطی دارد. با پیشرفت علم و تولید عناصر در مقیاس نانو، کاربرد آن ها در صنایع مختلف و از جمله کشاورزی مطرح شده است. این پژوهش به صورت یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و چهار گیاه در هر تکرار اجرا گردید. ذرات دی اکسید سیلیسیم در دو مقیاس میکرو و نانو در غلظت های صفر، 20، 40، 60 و 80 میلی گرم در لیتر و به دو روش محلول پاشی برگی و محلول دهی ریشه ای در دو مرحله (مرحله اول در زمان 5-4 برگی و مرحله دوم دو هفته پس از پایان اعمال تیمار مرحله اول) روی گیاهان      توت فرنگی اعمال شدند. محتوای رطوبت نسبی برگ، کربوهیدرات برگ و میوه، نیترات برگ و میوه، کلروفیل (a، b، کل)، کاروتنویید ها و فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تیمارها اثر معنی داری بر محتوای رطوبت نسبی برگ و نیترات میوه نداشتند، ولی کاربرد سیلیسیم کربوهیدرات محلول برگ و میوه و نیز نیترات کل برگ را به طور معنی داری افزایش داد. سیلیسیم به خصوص در مقیاس نانو سبب افزایش معنی دار کلروفیل های a، b و کل گردید، ولی بر میزان کاروتنویید ها تاثیر معنی داری نداشت. کاربرد سیلیسیم باعث افزایش معنی دار فعالیت آنزیم کاتالاز گردید، ولی بر فعالیت آنزیم پراکسیداز تاثیر معنی دار نداشت. در کل کاربرد نانوسیلیسیم در مقایسه با میکروسیلیسیم و شاهد اثرات مثبت بهتری روی صفات فیزیولوژیکی گیاه توت فرنگی داشت. به طور کلی جهت تولید گلخانه ای توت فرنگی در بستر کشت بدون خاک، غلظت 60 میلی گرم در لیتر نانو سیلیسیم به صورت محلول دهی ریشه ای قابل توصیه است.