بررسی تاثیر ویژگی‎های خاک بر عملکرد و اصلاح جدول نیازهای رویشی ذرت

ذرت از اهمیت ویژه ای در میان غلات جهان برخوردار است چرا که افزون بر مصرف خوراکی، کاربردهای صنعتی فراوانی نیز دارد. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر ویژگی‎های خاک بر عملکرد ذرت دانه ای و درجه‎بندی آن‎ها برای اصلاح جدول نیازهای رویشی این گیاه در مطالعات ارزیابی تناسب اراضی بود. بدین منظور، 101 مزرعه ذرت در استان‎های خوزستان، کرمان، فارس و قزوین انتخاب شد. در هر مزرعه، یک خاکرخ مطالعه و پرسش نامه کاربری اراضی تکمیل گردید. پس از تجزیه های فیزیکی و شیمیایی لازم، رگرسیون چندمتغیره به روش پس رونده میان عملکرد (متغیر وابسته) و ویژگی‎های مختلف خاک (متغیرهای مستقل)، بررسی شد. سپس به منظور اصلاح جدول نیازهای رویشی خاک برای ذرت، روابط رگرسیون ساده بین ویژگی های موثر خاک و عملکرد، بررسی و برای کلاس‎های مختلف تناسب سرزمین، درجه بندی شد. راستی آزمایی جدول پیشنهادی با استفاده از داده های 14 مزرعه ذرت (حدود 14% از داده ها) انجام شد. نتایج نشان داد که دامنه تغییرات عملکرد، آهک، شن، رس، سیلت، درصد سدیم تبادلی و شوری خاک زیاد است، لیکن درصد کربن‎آلی، واکنش خاک و درصد سنگریزه، در دامنه ی اندکی پراکنش دارند. در رگرسیون چندمتغیره نیز به ترتیب متغیرهای شوری، درصد سدیم قابل تبادل، درصد شن، کربن آلی، واکنش خاک، آهک و گچ در رابطه وارد شدند. ضریب تبیین رابطه پیشنهادی، حدود 83/0 بدست آمد. همچنین مقدار ضریب تبیین بین عملکرد و شاخص خاک برای داده های راستی آزمایی، حدود 86/0 بدست آمد که نشان دهنده قابل اعتماد بودن جدول پیشنهاد شده در این پژوهش است.