پاسخ جوانه زنی زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi) به پیش تیمار بذر با اسید سولفوریک، اسید جیبرلیک و میکوریزا در دماهای مختلف

در گیاهانی مانند زرین گیاه که دارای خواب بذر هستند، بطور عمده اعمال تیمارهای فیزیکی، شیمیایی و هورمونی مختلف منجر به بهبود جوانه زنی می شود. با این وجود، برهم کنش دما، پیش تیمار با اسید سولفوریک و تیمار با اسید جیبرلیک و میکوریزا بر جوانه زنی زرین گیاه بررسی نشده است. بنابراین این آزمایش به منظور مطالعه اثر پیش تیمار بذر در بهبود شاخص های جوانه زنی بذر زرین گیاه در شرایط آزمایشگاهی انجام شد.

تیمار های مورد بررسی در این آزمایش شامل (1) پیش تیمار پوسته بذر با اسید سولفوریک (97-95 درصد، به مدت 10 دقیقه) و عدم پیش تیمار (آب مقطر)؛ (2) تیمارهای مختلف شامل غلظت های صفر، 250 و 500 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک یا تلقیح با سوسپانسیون میکوریزا در قالب دو آزمایش جداگانه ؛ و (3) دو تیمار دمایی دمای اتاق و یخچال (حدود 4 درجه سلسیوس) بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد و شاخص های مختلف جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه مورد بررسی قرار گرفت.

کاربرد اسید جیبرلیک در دمای اتاق منجر به افزایش معنی دار درصد و سرعت جوانه زنی شد در حالی که در دمای 4 درجه سلسیوس تفاوت معنی داری بین سطوح مختلف اسید جیبرلیک با شاهد مشاهده نشد. به همین ترتیب، کاربرد غلظت 250 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک طول و بنیه گیاهچه را در دمای اتاق بهبود بخشید. در حالی که پیش تیمار با اسید سولفوریک در مقایسه با عدم پیش تیمار شاخص های جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه را به طور معنی درای کاهش داد، تلقیح با سوسپانسیون میکوریزا در هر دو شرایط با بهبود جوانه زنی، کاهش ناشی از پیش تیمار با اسید سولفوریک را جبران نمود. به طور مشابه، در حالی که بیشترین طول گیاهچه و شاخص بنیه گیاهچه از تیمار با میکوریزا در دمای اتاق در شرایط عدم پیش تیمار با اسید سولفوریک حاصل شد، در دمای 4 درجه سلسیوس نیز تلقیح با میکوریزا میزان افت طول گیاهچه و شاخص بنیه گیاهچه ناشی از کاربرد اسید سولفوریک را به طور معنی‎ داری کاهش داد.

براساس یافته ها، به نظر می رسد کاربرد غلظت 250 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک در دمای اتاق جهت بهبود روند جوانه زنی زرین گیاه می تواند مورد توجه قرار گیرد. همچنین با توجه به نتایج حاصله، تیمار با میکوریزا در شرایط عدم پیش تیمار با اسید سولفوریک در دمای اتاق می تواند به عنوان شرایط بهینه جهت بهبود جوانه زنی زرین گیاه قابل توصیه باشد.

1- برهم کنش پیش تیمار شیمیایی با تیمارهای زیستی و هورمونی بر جوانه زنی زرین گیاه بررسی شد.
2-کاربرد اسید جیبرلیک در دمای اتاق جوانه زنی را نسبت به شاهد بهبود داد در حالی که در 4 درجه سلسیوس اثری بر جوانه زنی نداشت.
3- کاربرد مایکوریزا افت جوانه زنی حاصل از پیش تیمار با اسید سولفوریک را کاهش داده و منجر به حداکثر جوانه زنی و رشد گیاهچه شد.