بررسی میزان تطابق تست D-dimer و اسکن پرفیوژن-ونتیلاسیون ریه در بیماران مشکوک به آمبولی ریوی

آمبولی ریه به انسداد شرایین ریه یا حالتی اطلاق می شود که در طی آن جریان خون به ریه ها توسط لخته خونی یا چربی قطع می گردد. این پدیده در نهایت منجر به ایسکمی و ناتوانی تنفسی می شود که در صورت عدم تشخیص و درمان آن، بافت ریه کارایی خود را از دست خواهد داد. در کنار روش های تشخیصی دیگر مانند CT آنژیوگرافی و تست D-dimer، اسکن های پزشکی هسته ای در مورد آمبولی به عنوان یک روش تشخیصی غیرتهاجمی بسیار کمک کننده می باشد. در این راستا، هدف از این پژوهش بررسی مقایسه ای تست D-dimer و اسکن پرفیوژن- ونتیلاسیون در بیماران مشکوک به آمبولی ریوی می باشد.

در این مطالعه، 112 بیمار تحت اسکن هسته ای پرفیوژن - ونتیلاسیون ریه (V/Q) با سیستم تصویربرداری SPECT (زیمنس مدل Ecam) طبق پروتکل انجمن پزشکی هسته ای قرار گرفتند. قبل از انجام اسکن به صلاح دید پزشک معالج، تست D-dimer از تمامی بیماران گرفته شده بود. پس از جمع آوری داده ها، توزیع میزان احتمال ابتلا به آمبولی (احتمال بالا، پایین، متوسط و نرمال) در بین بیماران مراجعه کننده، با استفاده از معیارهای استاندارد Modified PIOPED مورد بررسی قرار گرفت. همچنین مقادیر تست D-dimer انجام شده برای این بیماران مورد ارزیابی قرار گرفته و با احتمالات مختلف تشخیص آمبولی ریوی و شرایط بالینی بیماران (سن، جراحی، بارداری، بیماری های زمینه ای) مطابقت آماری داده شد.

نتایج این پژوهش نشان داد از میان بیماران دارای V/Q نرمال 26/2 درصد و در میان بیماران دارای V/Q با احتمال آمبولی پایین، 15/4 درصد دارای D-dimer مثبت بودند. این در حالیست که در میان بیماران دارای V/Q با احتمال آمبولی متوسط 33/3 درصد و در بیماران دارای V/Q با احتمال آمبولی بالا 50 درصد دارای D-dimer مثبت بودند. علاوه بر این بررسی های انجام شده گویای این واقعیت بود که در افرادی با سن کمتر یا مساوی 60 سال با اسکن نرمال، احتمال پایین، احتمال متوسط و احتمال بالای آمبولی به ترتیب 74 درصد (26 درصد)، 92/3 درصد (7/7 درصد)، 83/3 درصد (16/7 درصد) و صفر درصد (100 درصد) D-dimerها، منفی (مثبت) بودند. در حالیکه در افرادی با سن بیشتر از 60 سال، 73/3 درصد (26/7 درصد)، 76/9 درصد (23/1 درصد)، 55/6 درصد (44/4 درصد) و 100 درصد (صفر درصد) D-dimerها به ترتیب در اسکن نرمال، احتمال پایین، احتمال متوسط و احتمال بالای آمبولی، منفی (مثبت) بودند.

مقادیر بالای D-dimer با میزان موارد مثبت آمبولی ریه در اسکن های V/Q مطابقت ندارد. همچنین مطابق نتایج به دست آمده میان مقادیر بالای D-dimer با یافته های اسکن V/Q در سن کمتر یا مساوی 60 سال، ارتباط معناداری وجود دارد. در حالیکه میان مقادیر بالای D-dimer در بیمارانی با سابقه جراحی، بیماری های زمینه ای و خانم های باردار با یافته های اسکن V/Q ارتباط معناداری وجود ندارد.