تاثیر تمرین مقاومتی بر عملکرد اندوتلیال در بزرگسالان سالمند و جوان با بیماری های مزمن و سالم: مروری نظام مند و فراتحلیل

اختلال در عملکرد اندوتلیال نقش مهمی در توسعه بیماری های قلبی- عروقی ایفا می کند. تمرینات ورزشی ممکن است به بهبود عملکرد اندوتلیال منجر شود. با این همه تاثیر تمرین مقاومتی بر عملکرد اندوتلیال به وضوح شناخته نشده است. افزون بر این سن و وضعیت سلامت افراد نیز ممکن است در عملکرد اندوتلیال نقش داشته باشد که این عوامل نیز در پاسخ اندوتلیال به تمرین مقاومتی بررسی نشده است. ازاین رو هدف فراتحلیل حاضر بررسی تاثیر تمرین مقاومتی بر عملکرد اندوتلیال در بزرگسالان سالمند و جوان دارای بیماری های مزمن و سالم است.

جست وجو در پایگاه های اطلاعاتی اصلی شامل پاب مد و وب او ساینس تا تاریخ 23 دی 1401 (13 ژانویه 2023) برای مطالعات تمرین مقاومتی بر روی شاخص FMD صورت گرفت. معیارهای ورود به پژوهش شامل مطالعات دارای گروه تمرین ورزشی، آزمودنی انسان با میانگین سن بزرگ تر از 18 سال، اندازه گیری عملکرد اندوتلیال با استفاده از FMD و چاپ شده در نشریه های انگلیسی زبان بود. تفاوت میانگین وزنی (WMD) و فاصله اطمینان 95 درصد با استفاده از نرم افزار CMA2 به منظور تعیین اندازه اثر استفاده شد. سطح ناهمگونی با استفاده از آزمون I2 و سوگیری انتشار نیز با آزمون Egger بررسی شد. همچنین تحلیل زیرگروهی برای سن (بزرگسال سالمند شامل افراد بالای 50 سال و بزرگسالان جوان شامل افراد کمتر از 50 سال)، وضعیت سلامتی (دارای بیماری مزمن و سالم) و نوع مطالعه (تک گروهی و دوگروهی) انجام گرفت. همه تحلیل ها با استفاده نرم افزار CMA2 انجام پذیرفت. 

21 تحقیق شامل 701 آزمودنی وارد فراتحلیل شدند. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که تمرین مقاومتی به افزایش معناداری FMD منجر شد [001/0P= ،(26/1 تا 88/2CI:) 07/2]. بررسی ناهمگونی با استفاده از آزمون I2 نشان داد که ناهمگونی معناداری وجود داشت (001/0, P=92/82I2=)، درحالی که نتایج آزمون Egger (73/0P=) سوگیری انتشار را تایید نکرد. تحلیل زیر گروهی بر اساس سن نشان داد که تمرین مقاومتی در هر دو گروه افراد جوان [001/0P= ,06/2WMD:] و سالمند [001/0P= , 87/1WMD:] به افزایش FMD منجر می شود. همچنین تمرین مقاومتی در هر دو گروه افراد سالم [001/0P= 77,/1WMD:] و بیمار [001/0P= ,40/2WMD:] به افزایش FMD منجر می شود. افزون بر این تحلیل بر اساس نوع پژوهش نشان داد که مقادیر FMD در هر دو مطالعات تک گروهی [029/0P= ,18/1WMD:] و دوگروهی [001/0P= 51,/2WMD:] افزایش می یابد.

به طور کلی یافته های فراتحلیل حاضر نشان می دهد که تمرین مقاومتی مداخله ورزشی موثری برای بهبود عملکرد اندوتلیال است که تاثیرات مفید آن مستقل از سن و وضعیت سلامت آزمودنی ها اتفاق می افتد. ازاین رو تمرین مقاومتی باید در برنامه تمرین ورزشی بزرگسالان گنجانده شود.