گزینش همزمان عملکرد روغن و سایر خصوصیات زراعی در هیبریدهای زمستانه کلزا
کلزا یکی از مهم ترین گیاهان دانه روغنی در جهان محسوب می شود. بنابراین انتخاب ژنوتیپ های پرمحصول در این گیاه از اهمیت بالایی برخوردار است. تولید ارقام هیبرید پرمحصول کلزا از اهداف اصلی برنامه های به نژادی این گیاه می باشد. هچنین بررسی رابطه بین عملکرد و سایر صفات زراعی، راندمان برنامه های اصلاحی را با تعیین معیار انتخاب مناسب، بهبود می بخشد. بنابراین این مطالعه با هدف گزینش هیبریدهای جدید کلزا و مطالعه روابط میان صفات انجام شد.
در این تحقیق 21 دورگ زمستانه کلزا (تلاقی 3 رستورر با 7 لاین نرعقیم) به همراه چهار رقم اکاپی، احمدی، نیما و نفیس در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (99-1397) مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات فنولوژیکی، مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد شامل روز تا شروع گلدهی، روز تا پایان گلدهی، طول دوره گلدهی، روز تا رسیدن فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، میزان روغن، عملکرد دانه و عملکرد روغن مورد اندازه گیری قرار گرفتند. در این تحقیق به منظور گزینش ژنوتیپ های کلزا و مطالعه روابط میان صفات از روش شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (SIIG) و تجزیه به عامل ها استفاده شد.
بر اساس شاخص SIIG، ژنوتیپ های G15، G3، G10، G5، G22، G8، G4 و G25 با مقدار SIIG بیشتر (به ترتیب 0/706، 0/680، 0/667، 0/665، 0/647، 0/641، 0/610 و 0/607) جزء ژنوتیپ های برتر بودند. از طرفی ژنوتیپ های G23، G18، G1، G24، G21، G7 و G13 با مقدار SIIG کمتر (به ترتیب 0/315،0/219، 0/334، 0/383، 0/397، 0/398 و 0/402) جزء ژنوتیپ های ضعیف از نظر اکثریت صفات مورد بررسی بودند. ژنوتیپ های G15، G5، G22، G3 و G10 با داشتن مقدار SIIG بالا و همچنین عملکرد روغن بالاتر از میانگین به عنوان ژنوتیپ های برتر از نظر عملکرد روغن و سایر صفات زراعی شناخته شدند. همچنین نتایج تجزیه به عامل ها نشان دهنده ارتباط مثبت صفت وزن هزار دانه با عملکرد دانه و عملکرد روغن بود.
به طور کلی نتایج نشان داد که ژنوتیپ های G15، G5، G22، G3 و G10 به عنوان ژنوتیپ های برتر از نظر عملکرد روغن و سایر صفات زراعی شناخته شدند. همچنین صفت وزن هزار دانه می تواند به عنوان شاخص مناسب در برنامه های به نژادی برای انتخاب ژنوتیپ های با عملکرد بالا در کلزا مورد استفاده قرار گیرد.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.