بررسی و پردازش مقاطع رادار نفوذی به زمین (GPR) به منظور شناسایی مناطق پرخطر فرونشست و فروچاله در دشت رسوبی آبرفتی ابرکوه، یزد

فروچاله که اغلب به دنبال فرونشست زمین حاصل شده است امروزه مشکلات زیادی را در کاربری اراضی ایجاد نموده است. منطقه مورد مطالعه دشت ابرکوه به مساحت حدود 250 کیلومتر مربع بخشی از حوزه آبخیز اقلید - ابرکوه است. این منطقه شامل رسوبات مخروط افکنه اقلید به ابرکوه است که از راس آن در اقلید تا دشت و کویر ابرکوه به تدریج ریزدانه تر گردیده است. هدف از این تحقیق استفاده از روش رادار نفوذی زمین (GPR) جهت دستیابی به الگویی است که بیشترین تطابق را با واقعیت های زمین شناختی طبیعی منطقه دارد تا بتوان در خصوص ویژگی های رفتار خاک و رسوب در برابر امواج راداری به شناسایی ناحیه دارای عارضه و استعداد فرونشست دست یافت. روش GPR یک روش آسان و کم هزینه و بسیار پرکاربرد در حوزه منابع طبیعی می باشد و در حوزه های دیگر علمی هم مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور تعیین منطقه پرخطر و کم خطر در ناحیه مورد مطالعه با شناسایی حفره های زیرسطحی و آثار شکستگی در خاک، رسوبات و چینه شناسی در زیر زمین تا عمق 5 متر از GPR استفاده شد. نتایج نشان داد که در مناطقی که آثار فروچاله وجود دارد در فواصل تعیین شده اطراف فروچاله، در سیگنال برگشتی رادار نفوذ به زمین آثار حفرات زیرسطحی و شکستگی چینه شناسی قابل شناسایی بود. با افزایش ارتفاع از سطح دریا و به سمت راس مخروط افکنه در بالادست، سیگنال های ثبت شده یکنواخت تر و آثار شکستگی یا حفره را نشان نداد. با شناسایی نواحی خطر می توان به موقع و قبل از هرگونه کاربری از حوادث ناخواسته و تخریب سازه های انسان ساز جلوگیری نمود. با الگو های داده نگار GPR بر اساس ویژگی های خاک و رسوب در ناحیه مورد مطالعه مناطق پرخطر و کم خطر مشخص شد. در تحقیق حاضر با استفاده از داده نگارهای GPR، نواحی بدون خطر که به عنوان شاهد در مسیر شمال غرب به غرب برای اقدامات زیرساختی مانند خطوط انتقال نیرو، سوخت و احداث راه آهن مسافربری و باری مشخص گردید.