ارزیابی رسوب زایی و تولید رواناب سازندهای آسماری و گچساران در حوضه قلعه گل خرم آباد لرستان

فرسایش، عامل اصلی هدررفت منابع آب و خاک و بروز خسارت های طبیعی است. با توجه به تاثیر ویژگی های زمین شناسی در فرسایش و تولید رسوب، بررسی فرسایش پذیری سازندهای زمین شناسی حوضه آبخیز برای تعیین اثر سازندها بر رسوب و رواناب خروجی اهمیت زیادی دارد. عوامل زیادی بر فرسایش خاک تاثیر می گذارد که درجه فرسایش پذیری سازندهای زمین شناسی یکی از مهم ترین عوامل است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی رسوب زایی و تولید رواناب سازندهای آسماری و گچساران در حوضه قلعه گل خرم آباد انجام شد. در این تحقیق برای اندازه گیری رسوب معلق و جریان سطحی خروجی در طول بارندگی های دهم، دوازدهم و بیست و ششم آذرماه و بیست و دوم اسفند ماه 1399، از پلات های دو متر مربعی استفاده شد. برای جمع آوری رسوب و جریان سطحی، در خروجی پلات نیز مخزنی تعبیه و بعد از اتمام بارندگی، حجم آب و رسوب جمع شده در مخزن اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در طول بارندگی های مذکور، میانگین حجم آب خروجی از سازندهای آسماری و گچساران به ترتیب 802/1 و 345/1 لیتر و میانگین رسوب خروجی برای این دو سازند به ترتیب 133/1 و 048/1 گرم بر لیتر بود. مطابق این نتایج، سازند آسماری در بخش سیل خیزی و رسوب زایی نسبت به سازند گچساران در منطقه مورد مطالعه حساسیت بیشتری داشت که می توان از این نتایج برای اولویت بندی سازندهای زمین شناسی برای اجرای اقدامات حفاظت آب و خاک در مدیریت حوضه های آبخیز استفاده کرد.