بررسی تاثیر روش های کم آبیاری بر شاخص بهره وری آب و برخی صفات زراعی گیاه برنج (رقم بینام)

از مهم ترین اهداف برنامه ریزی و روش های مدیریتی آبیاری، با توجه به بروز بحران آب در سال های گذشته، افزایش بهره وری آب برای گیاهان مختلف از جمله برنج می باشد. لذا برای بررسی اثرات روش های کم آبیاری بر بهره وری آب برای برنج (رقم بینام)، آزمایشی در هشت تیمار و سه تکرار در شهرستان بابلسر استان مازندران در سال زراعی 1399 انجام گرفت. تیمارهای این آزمایش را کم آبیاری تنظیم شده و کم آبیاری بخشی ریشه در تنش های خشکی خاک10، 30 و 60 کیلوپاسکال (RDI10، RDI30، RDI60، PRD10، PRD30 و PRD60) و آبیاری 100 درصد نیاز آبی و آبیاری غرقابی (شاهد) تشکیل می دهند. سیستم آبیاری تیمارها غیر از تیمار غرقابی، نوار تیپ بوده است. ابزار تعیین تنش خشکی خاک، تانسیومتر بود. در این آزمایش، صفات مختلفی از جمله میزان عملکرد شلتوک، آب مصرفی، وزن خشک اندام هوایی گیاه، تراکم وزن خشک ریشه، طول ریشه، بهره وری فیزیکی آب، بهره وری سود خالص به ازای واحد حجم آب، بهره وری آب آبیاری و بارندگی و بهره وری تبخیر- تعرق بررسی شدند. بر اساس نتایج، بیشترین و کمترین میزان بهره وری فیزیکی آب، بترتیب برای تیمارهای PRD60 و آبیاری غرقابی (39/1 و 59/0 کیلوگرم بر مترمکعب آب) بود. بیشترین و کمترین بهره وری سود خالص به ازای واحد حجم آب، بترتیب برای تیمارهای PRD60 و RDI60 (71267 و 39576 ریال بر مترمکعب آب) بدست آمد. تیمارهای  PRDدر تنش های مشابه در مقایسه با تیمارهایRDI  علی رغم مصرف آب کمتر، عملکرد شلتوک بیشتر و بهره وری فیزیکی و اقتصادی بیشتری داشتند. تیمار PRD60، موجب افزایش 6/135 درصدی در بهره وری فیزیکی آب و کاهش 3/76 درصدی در مصرف آب نسبت به تیمار شاهد شد.