بررسی اثر قارچ میکوریز آربوسکولار روی رشد، تنظیم اسمزی و جذب فسفر گیاه سنبل الطیب (Valeriana officinalis L.) تحت شرایط تنش خشکی

گیاه سنبل الطیب یکی از مهم ترین گیاهان دارویی شناخته شده در دنیا و بومی اروپا و آسیا است که از گذشته های دور در طب سنتی مورد توجه و استفاده بشر بوده است. در این مطالعه به منظور ارزیابی اثر کلنیزاسیون قارچ Funneliformis mosseae و تنش کم آبی بر برخی ویژگی ها از جمله شاخص های رشد، تنظیم اسمزی و جذب فسفر سنبل الطیب، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار به مدت دو ماه انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل دو سطح قارچ (بدون تلقیح (شاهد) و تلقیح شده) و سه سطح تنش خشکی (%90-100 (شاهد)،70-60% و 50-40% ظرفیت زراعی (FC)) بود. نتایج نشان داد تنش کم آبی به طور معنی داری زیست توده، محتوای نسبی آب برگ و غلظت فسفر بخش هوایی و زیرزمینی را در هر دو سطح FC60-70% و FC40-50% و محتوای کلروفیل ها را در سطح FC40-50% کاهش داد. در این تحقیق شاخص های رشدی، محتوای کلروفیل ها و غلظت فسفر در اثر کلنیزاسیون F. mosseae در هر دو سطح تنش افزایش یافتند. بررسی های بیوشیمیایی نیز نشان داد که محتوای قند های محلول، پروتیین و مالون دی آلدهید (MDA) بخش هوایی و زیرزمینی سنبل الطیب به طور معنی داری تحت تنش خشکی افزایش یافتند. تلقیح میکوریزی با گیاه سنبل الطیب سبب افزایش پروتیین بخش هوایی در سطح FC60-70% و برعکس کاهش محتوای قند های محلول و MDA بخش هوایی و زیرزمینی و پروتیین بخش زیرزمینی در هر دو سطح FC60-70% و FC40-50% در مقایسه با گیاهان بدون تلقیح شد. درمجموع کلنیزاسیون گیاه سنبل الطیب با قارچ F. mosseae با تعدیل اثر تنش خشکی می تواند روش مناسب و کارآمدی در کاهش اثرات مخرب تنش خشکی در گیاه همزیست باشد.